ві́слы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і абвіслы. У.. [Змітра] быў аброслы шчацінаю твар, даўно не стрыжаныя віслыя вусы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падву́снікі, ‑аў; адз. падвуснік, ‑а, м.
Валасы па вуглах губ, якія з’яўляюцца прадаўжэннем вусоў. Адпусціць вусы з падвуснікамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасурмі́ць, ‑сурмлю, ‑сурміш, ‑сурміць; зак., што.
Пафарбаваць, пачарніць (бровы, вусы і пад.) сурмой (у 2 знач.). Пасурміць валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапы́ршчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; незак., што.
Абл. Тапырыць. Пераступае [Васіль] парог будкі, — вартавы прыветна тапыршчыць свае рыжыя вусы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сівы́, -а́я, -о́е.
1. Белы, серабрысты, які страціў афарбоўку (пра валасы); пасівелы, колеру попелу.
Сівыя вусы.
Сівая галава.
Сівая жанчына.
2. 3 прымессю белай шэрсці (пра футра).
С. каўнер.
С. каракуль.
3. перан. Які мае адносіны да старажытнасці, далёкага мінулага.
Сівыя вякі.
|| наз. сі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
белаву́сы, ‑ая, ‑ае.
У якога светлыя або сівыя вусы. Віславухі, белавусы, стары Вінцэнты стаяў за лесам па дарозе. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захму́раны, ‑ая, ‑ае.
Нахмураны, пахмурны. Максіму кінуўся ў вочы.. несамавіты выгляд [Сцяпана]: казацкія вусы неяк бездапаможна павіслі на захмураным твары. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пато́ргвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Злёгку, час ад часу торгацца, рабіць сутаргавыя рухі. Вочы .. [Антонавы] гарэлі, вусы паторгваліся, калені дрыжэлі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́са, пры́за, мн. л. пры́сы, пры́зы, пры́скі ’непакрытая шэрсцю частка пысы ў каровы, каня’ (ТС; брэсц., малар., драг., пін., лельч., хойн., ЛА, 1), пры́сы ’вусы; вусы ў жывёл’ (Клім., Сл. Брэс.). Кантамінацыя пыса і *прыск < польск. prysk ’пыса ў каня’. Апошняе ад pryskać ’пырскаць’ (Брукнер, 440). Прасл. *prys‑ ’морда’ (ЕСУМ, 5, 576) роднаснае літ. prusnà (звычайна мн. л. prùsnos) ’морда (каровы, каня, авечкі)’, лат. prusnas ’губы, рот’, прус. Р. скл. адз. л. prusnas ’твар’, звязанымі чаргаваннем з літ. prausti ’мыць, умываць’ (Непакупны, Связи, 46–47).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жарла́ты ’абжорлівы’ (Сцяшк. МГ). Мадэль з суфіксам ‑ат‑ указвае на словаўтваральную суадноснасць з жарло́ (гл.). Жарло < жерло < жьрло ’горла’, ’рот’, а жарлаты ’той, хто мае (вялікі) рот’, як вусаты ’той хто мае вусы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)