папрыбяга́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Прыбегчы — пра ўсіх, многіх. [Параска:] — У печы выпалю, каб цяплей было. Заўтра дзеці папрыбягаюць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасмуткава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак.

Смуткаваць некаторы час. Хацелася, напрыклад, каб Вольга крыху пасмуткавала — і здавалася, што яна смуткуе. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спачы́нак, ‑нку, м.

Тое, што і спачын (у 1 знач.). Цяпер крыху спачынку трэба, Каб зноўку шлях працягваць свой. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тампана́ж, ‑у, м.

Спец. Запаўненне цэментам трэшчын, расколін у горных пародах, каб прадухіліць прасочванне вады з іх у буравыя свідравіны.

[Фр. tamponnage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трая́к, ‑а, м.

Разм. Тры рублі. [Аркадзь:] — На ўсякі выпадак даў траяк вартаўніку, ён на двары сячэ дровы, каб наглядаў. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уперахва́т, прысл.

Разм.

1. Перахватваючы рукой (рукамі). Цягнуць вяроўку ўперахват.

2. Наперарэз каму‑, чаму‑н., каб перахваціць каго‑, што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штоно́чы, прысл.

Тое, што і штоноч. Пахана, замест таго, каб спаць у хаце, сядзела штоночы ў млыне на мяшках. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прочь

1. нареч. (в сторону) прэч;

он бы́стро пошёл прочь от меня́ ён шпа́рка пайшо́ў прэч ад мяне́;

2. межд. прэч; (вон) вон; (долой) дало́ў;

прочь с доро́ги! прэч з даро́гі!;

прочь отсю́да! прэч (вон) адгэ́туль!, прэч (дало́ў) з маі́х вачэ́й!;

ру́ки прочь! ру́кі прэч!;

◊

не прочь в знач. сказ. не су́праць, не ад таго́, каб…;

он не прочь отдохну́ть ён не су́праць (не ад таго́, каб) адпачы́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ве́шыць ’пры сяўбе абазначаць саломай месца, дзе ўпала апошняе зерне, каб другі раз не кідаць зерня на тое ж месца’; ’абстаўляць, вызначаць дарогу зімой’ (Нас.). Да вяха́ 1 (гл.). Параўн. таксама рус. прэйл. (Латв. ССР) ве́шить ’ставіць веткі, калі сеюць, абазначаючы вузкія палосы засеянага поля’, укр. вішити ’вяшыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мядзвёдак ’рама, у якую ўстаўляецца верацяно з ніткамі, каб звіваць іх на клубок’ (Шат.), мядзведка ’рубанак з дзвюма ручкамі’ (браг., Мат. Гом.), лоеў. мядзведка ’рычаг, якім паварочваецца шацёр ветрака’ (ЛАПП). Да мядзведзь (гл.). Названы паводле падабенства з лапамі мядзведзя. Аналагічна баран ’рубанак з дзвюма ручкамі’, каза 19, казан (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)