Verbum

заляжа́цца, ‑ляжуся, ‑лежышся, ‑лажыцца; зак.

Праляжаць доўга, больш звычайнага, дазволенага. Бярозка сам устаў і нават пацягнуўся, як чалавек, які лішне заляжаўся ў пасцелі. Шахавец. // Праляжаць доўга без ужытку, збыту і пад. Праз дажджы ляцяць, праз буры, Быццам тыя галубкі, Не залежацца на пошце Нецярплівыя радкі. Куляшоў. // Страціць свежасць або сапсавацца ад працяглага ляжання, захоўвання. Дзесьці заляжалася і не мае збыту мыла. Філімонаў.

праткну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Адолеўшы перашкоды, прайсці, прарвацца праз што‑н. А тут карнікі абклалі так, што нідзе не праткнуцца, толькі вось гэты краёчак балота аставаўся яшчэ не закрыты. Быкаў.

2. Прайсці праз што‑н. наскрозь. Хоць сонца ўзнялося, Па возеры дымна: Туман — нават промню Сюды не праткнуцца. Калачынскі.

3. Быць праткнутым. Папера праткнулася. Мех праткнуўся на цвік.

рэпертуа́р, ‑у, м.

Сукупнасць п’ес, песень і іншых твораў, якія выконваюцца ў тэатры, на эстрадзе і пад. Увесь рэпертуар рэвалюцыйных тагачасных песень праспявалі настаўнікі зладжаным хорам, праходзячы міма лясніцтва і праз шляхецкі засценак, а потым і праз лес. Колас. П’есы К. Чорнага «Ірынка» і «Бацькаўшчына» ўзбагачалі беларускі нацыянальны рэпертуар. Луфераў. // Спіс роляў, літаратурных ці музычных твораў, якія выконваюцца акцёрам. Рэпертуар артыста. Рэпертуар дэкламатара.

[Фр. répertoire.]

бесперапы́нку, прысл.

Не робячы перапынкаў, не спыняючыся. Праз халодную маску на твары.. білася адна рыса — адлюстраванне таго, што.. [Стафанковіча] бесперапынку пілуе нейкая думка, нейкі клопат. Чорны.

вы́лаяцца, ‑лаюся, ‑лаешся, ‑лаецца; зак.

Сказаць брыдкае, зняважлівае слова. — Цьфу, каб ты згарэла! — вылаяўся .. [стары] праз кашаль. — Ужо і курыць не магу. Дайшоў .. да ручкі. Брыль.

адфы́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. З шумам выдыхнуць паветра праз нос, рот. З вады вылез Рахуба. Вылез, адфыркаўся і падаўся да сваёй машыны. Васілёнак.

драселі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Спец. Зніжаць піск вадкасці, пары, газу пры працяканні праз звужаную адтуліну, вентыль і пад. без цеплаабмену са знешнім асяроддзем.

дыя́метр, ‑а, м.

Адрэзак прамой, які злучае два пункты акружнасці і праходзіць праз яе цэнтр. Дыяметр круга. // Папярочнік любога круглага цела, плошчы, прасторы. Дыяметр шара.

[Ад грэч. diámetros — папярочнік.]

жві́рысты, ‑ая, ‑ае.

Усыпаны жвірам, з вялікай колькасцю жвіру. Жвірысты грунт. Жвірыстая дарога. □ Рэчкі цяклі пад тым лёдам, і праз яго свяцілася жвірыстае дно. Чорны.

зле́ва, прысл.

З левага боку; проціл. справа. Злева ад лесапільні праходзіла праз лес чыгунка. Пестрак. Злева і справа бялелі камяніцы новых школ і клубаў. Грахоўскі.