призрева́ть несов., книжн. (давать приют) дава́ць прыту́лак (каму, чаму), дава́ць прыста́нішча (каму, чаму); (брать на своё попечение, содержание) браць на свой до́гляд (на сваё ўтрыма́нне); (опекать) апекава́цца (над кім, над чым); (заботиться) клапаці́цца (аб кім, аб чым); см. призре́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чего́II
1. нареч., разг. чаго́; (почему) чаму́; (для чего) наво́шта, нашто́;
чего́ ты так до́лго е́здил чаго́ (чаму́) ты так до́ўга е́здзіў;
чего́ мне говори́ть непра́вду? наво́шта (нашто́) мне гавары́ць няпра́ўду?;
2. межд., прост. чаго́ там; чаго́ ле́пшага.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бясцэ́ннасць, ‑і, ж.
1. Тое, чаму няма цаны, высокая каштоўнасць чаго‑н. Бясцэннасць скарбаў сусветнай культуры.
2. Тое, што страціла сваю вартасць, стала малакаштоўным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрапарцыяна́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае правільных прапорцый. Непрапарцыянальны склад цела.
2. Які не адпавядае чаму‑н. (у якасных адносінах). Непрапарцыянальнае развіццё эканомікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скака́цца, скачацца; зак.
Пра жаданне або магчымасць скакаць (у 6 знач.). Лёгка скачацца ўсім. А чаму пяецца? — А таму, што маладым Весела жывецца. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаго́сьці 1, прысл.
Невядома чаму, з якой прычыны. — Бачыш, які мой Іван... А Клім на яго чагосьці гневаецца... Кавалёў.
чаго́сьці 2,
гл. штосьці 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зме́на, -ы, мн. -ы, змен, ж.
1. гл. змяніцца, змяніць.
2. Прамежак часу, пасля заканчэння якога група людзей (якія працуюць, вучацца і пад.) зменьваецца другой такой групай.
Вячэрняя з.
Працаваць у тры змены.
3. Група людзей, што працуе, вучыцца і пад. ў гэты прамежак.
Прыступіла да працы начная з.
4. Той (тыя), хто прыходзіць на змену каму-, чаму-н.
Рыхтаваць сабе змену.
Маладая з.
5. Камплект абутку, адзення, якія час ад часу мяняюцца.
Дзве змены бялізны.
◊
На змену каму-чаму — услед за кім-, чым-н.; замяніць сабой каго-, што-н.
|| прым. зме́нны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уступі́ць², -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.
1. каго-што каму. Добраахвотна адмовіцца на карысць іншага.
У. свае пазіцыі.
У. месца.
У. дарогу каму-н.
2. каму-чаму і без дап. Пайсці на ўступкі, згадзіцца з чым-н.
У. просьбам.
3. каму-чаму ў чым. Аказацца горшым за каго-, што-н. у якіх-н. адносінах.
Ён нікому не ўступіць у храбрасці.
Яго веды не ўступяць вашым.
4. што каму. Прадаць або, прадаючы, аддаць дзешавей.
У. рэч за пяцьдзясят рублёў.
|| незак. уступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. усту́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пракла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́; -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі; -ла́дзены; зак., што.
1. Правесці, зрабіць (дарогу, шлях і пад.).
П. шашу. П. газаправод. П. сабе дарогу (таксама перан.: дабіцца добрага становішча ў жыцці). П. шлях, дарогу каму-, чаму-н. (таксама перан.: пасадзейнічаць каму-, чаму-н. у чым-н., стварыць умовы для развіцця чаго-н.). П. курс караблю (вычарціць на карце).
2. Укласці што-н. паміж чым-н.
П. паперу паміж талеркамі (або талеркі паперамі) пры ўпакоўцы.
|| незак. праклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і пракла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. праклада́нне, -я, н., пракла́дванне, -я, н. і пракла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
культ, -у, М -льце, м.
1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым абрады.
К. бога Сонца ў язычнікаў.
Служыцелі культу (духавенства).
2. перан., каго-чаго. Сляпое пакланенне каму-, чаму-н., абагаўленне каго-, чаго-н.
К. асобы.
|| прым. ку́льтавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)