Ры́са ’лінія, вузкая паласа’, уласцівасць, адметная якасць’, ’аблічча твару’ (ТСБМ; Гарэц.), ры́ска ’рыска’ (Бяльк.), ’паз’ (свісл., Шат.). Праз польск. rys ’рыса’, ’замалёўка’, ’лінія’, rysa ’драпіна’, ’шчыліна’ з ням. Riss ’трэшчына’, ’шчыліна’, ’драпіна’, ’дзюра’ (Брукнер, 472).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́лаз, ‑а, м.

Шчыліна, дзірка (у сховішчы, нары і пад.), праз якую можна вылезці. У час землетрасення Змяя патрапіла ў бяду: Засынала ўсе вылазы каменнем, Не выпаўзці па харч і па ваду. Валасевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тре́щина

1. трэ́шчына, -ны ж., шчы́ліна, -ны ж., раско́ліна, -ны ж.;

2. перен. трэ́шчына, -ны ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рашчалі́ць ’расчапіць (рукі)’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, зыходнае *рас‑шчаліць, што да шчыліна, шчэлка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скепі́нашчыліна’ (Нас., Гарэц.). Да скяпаць (гл.). Польск. skiepina з беларускай (Варш. сл.). Параўн. ске́пка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

смотрово́й

1. (служащий для осмотра) назіра́льны;

смотрова́я щель назіра́льная шчы́ліна;

2. воен. агля́дны;

смотрова́я вы́правка агля́дная вы́праўка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Люз ’невялікі прамежак паміж чым-небудзь’ (брасл., драг., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. luz ’зазор, шчыліна’. Гл. таксама наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́стул ’вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля’, ’адтуліна, шчыліна пры расчыненым вакне, дзвярах, росчын’ (ТСБМ). Да растулі́ць, туліць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сква́жина

1. шчы́ліна, -ны ж.;

2. (отверстие, пора) по́ра, -ры ж., сітаві́на, -ны ж.;

3. (буровая) свідраві́на, -ны ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цэментава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад цэментаваць.

2. у знач. прым. Пакрыты, змацаваны цэментам, зроблены з цэменту. Цэментаваная падлога. Цэментаваная дарожка. □ Стаяў .. [асабняк] на ўзгорку, з вуліцы да яго вялі шырокія цэментаваныя ўсходкі. Шамякін.

3. у знач. прым. Спец. Падвергнуты цэментаванню. Цэментаваная шчыліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)