Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шчы́ліна, -ы, мн. -ы, -лін, ж.
1. Вузкая прадаўгаватая адтуліна.
Шчыліны ў асфальце.
Глядзельная ш.
2. Сховішча ад асколкаў снарада, бомб у выглядзе траншэі.
Схавацца ў шчыліну.
○
Галасавая шчы́ліна — праход паміж галасавымі звязкамі.
|| памянш.шчы́лінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).
|| прым.шчы́лінны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчы́лінаж.
1.в разн. знач. щель;
ш. ў сцяне́ — щель в стене́;
зрабі́ць ~ну — сде́лать щель;
ш. для спускаво́га кручка́ — щель для спусково́го крючка́;
2. (узкое глубокое отверстие) сква́жина;
3.перен. лазе́йка;
знайсці́ ~ну — найти́ лазе́йку;
○ галасава́я ш. — голосова́я щель
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шчы́ліна, ‑ы, ж.
Вузкая, прадаўгаватай формы дзірка, адтуліна. Прыгравала веснавое сонца, нават у шчылінах асфальту зелянела трава.Гурскі.Нарэшце манетка скочыла ў шчыліну, у шклянку з хрыпам палілася газіроўка.Жычка.Тацяна абышла вакол агароджы і на другім баку ўбачыла ладную такі шчыліну.Васілёнак.Гумны знарок будаваліся так, каб мела вольны доступ паветра з двара, а таму ў іх звычайна было многа шчылін.Колас.// Тое, што падобна, нагадвае такую адтуліну. Доўга глядзеў.. [Сымонка] ў вузкую шчыліну зямлянкі і ніяк не мог зразумець, што там прафесар робіць.Кавалёў.Яна [Тацяна] падышла да акна, прахукала ў замёрзшай шыбе шчыліну.Шамякін.// Кароткі вузкі і глыбокі роў, прызначаны для ўкрыцця людзей у час бамбёжкі, артылерыйскага абстрэлу, атакі танкаў. Калі пасля спектакля мы выйшлі з тэатра на вуліцу, нас здзівіла такая хуткая змена ў горадзе: у скверах ужо былі выкананы супрацьпаветраныя шчыліны.Сяргейчык.Вара ж зноў выскоквае са шчыліны і паўзе туды, дзе акапаўся Глінскі.Кулакоўскі.//перан.Разм. Месца, дзе можна непрыкметна пралезці куды‑н. Ваўчыныя вочы замежных пралаз Не знойдуць ні шчылін, ні пор, ні адтулін У нашыя справы, у сэрцы да нас.Панчанка.[Шарупіч:] — Што ты хочаш? Каб я хабар даваў? Або шчылін шукаў?Карпаў.//перан.Разм. Зацішнае, надзейнае месца, якое з’яўляецца сховішчам для каго‑н. [Гарлахвацкі:] Яго [двурушніка] мізэрная душа апынулася ў пятках. Ён шукае сабе шчыліны, каб схавацца.Крапіва.Вылезлі з сваёй шчыліны стары Сабяга з сынам.Шахавец.Прачнуўшыся на другі дзень і апамятаўшыся, .. [Хвядос] так напалохаўся свайго ўчынку, што забіўся недзе ў шчыліну, праседзеў, як мыш, усе гэтыя трывожныя дні.Машара.//Спец. Вузкая адтуліна правільнай формы пэўнага прызначэння ў машыне, механізме і пад. Праз шчыліну байніцы.. [Мучаідзе] бачыў вузкую дарогу.Самуйлёнак.[Мірановіч] бачыў, як байцы цэліліся, стараючыся трапіць у глядзельную шчыліну ці ў гусеніцы.Марціновіч.// У анатоміі — вузкая поласць у арганізме.
•••
Галасавая шчыліна — праход паміж галасавымі звязкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчы́лінаж Spálte f -, -n, Spalt m -(e)s, -e; Rítze f -, -n (расколіна, драпіна); Riss m -es, -e (трэшчына);
галасава́я шчы́лінаанат Stímmritze f;
глядзе́льная шчы́ліна Séhschlitz m -(e)s, -e;
замо́чная шчы́ліна Schlüsselloch n -(e)s, -er
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)