га́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак. (разм.).

1. што і без дап. Пра жывёл: забруджваць спаражненнямі.

2. што. Рабіць брудным.

Не трэба г. адзенне.

3. каму. Рабіць (звычайна тайна) подласць, непрыемнасці; шкодзіць.

4. перан. Выклікаць пачуццё агіды.

|| зак. нага́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Наказі́рыць ’разверадзіць, дапячы’ (слонім., Жыв. сл.). Няясна, магчыма, да казіць ’псаваць, шкодзіць’ з экспрэсіўным суфіксам ‑ір‑(‑ыр‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спадцішка́, прысл.

Скрытна, ціха, непрыкметна. Маці ўхадзілася, палезла на печ, прылегла на ўскраі і спадцішка пазірала за дачкой. Пальчэўскі. Спадцішка шкодзіць Лемяшэвічу загадчык навучальнай часткі школы Арэшкін. Кучар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нішто́².

1. прысл. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Нядрэнна, ніштавата, даволі добра.

Жывуць н. сабе.

2. безас., у знач. вык. Хоць бы што, не шкодзіць.

Працуе без адпачынку — і н.

3. у знач. вык. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Неблагі, нядрэнны.

Ураджай н.

Дзяўчына н. сабе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вішнёўка ’івалга’ (Інстр. II). Да вішня, таму што івалга часта шкодзіць вішнёвым садам. Параўн. укр. назвы івалгі черешоїд, черешенник (Ніканчук, БЛ, 5, 67).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

загу́ба, ‑ы, ж.

Разм. Гібель, смерць. А пад небам — рой крылаты — Самалётаў цэлы вырай. Як зірнеш, дык ажно люба, Галава аж ходам ходзіць! Во дзе ворагу загуба, Калі ўздумае нам шкодзіць! Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ніва́дзіць: звадзіць табе ’так табе і трэба’ (навагр., З нар. сл.; стаўбц., Нар. сл.). Відаць, да вадзіць (гл.), аднак семантычная матывацыя няясная (’не шкодзіць’?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

су́слік, ‑а, м.

Невялікі грызун сямейства вавёркавых, які жыве ў норах і шкодзіць пасевам. Тоўстыя, нібы купцы, суслікі са смешнымі вусатымі мордачкамі стаялі, як слупкі, то тут, то там ля сваіх норак. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

меша́ть​I несов. (препятствовать) перашкаджа́ць, заміна́ць;

◊

не меша́ет не шко́дзіць;

не меша́ло бы не шко́дзіла б.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Перака́за ’перашкода, замінка, цяжкасць’ (Гарб., Нас.), перака́зіць ’сапсаваць; перашкодзіць’ (Нас.). Да ка́зіць ’псаваць, шкодзіць’ (гл.), магчыма, пад уплывам польск. przekaza ’перашкода’, przekazić ’перашкодзіць; перапыніць (пры размове)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)