Ла́дунь ’царкоўны ладан’ (Мядзв.), ла́дынь ’тс’ (Бяльк.), рус. ла́дун. Да ла́дан (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звана́р, ‑а, м.
Царкоўны служыцель, які звоніць у званы. Пятрусь Кравец, званар, сядзеў на званіцы, дзержачы ў руках вяроўку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клір, ‑у, м., зб.
Служыцелі культу хрысціянскай царквы. // Царкоўны хор. Сурвілу [Мазавецкі] убачыў ля кліраса: той спрытна падцягваў царкоўнаму кліру. Чорны.
[Грэч. klēros.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мірапама́занне, ‑я, н.
Хрысціянскі царкоўны абрад, які заключаецца ў крыжападобным памазанні мірам (пасля хрышчэння, пры каранацыі цароў і г. д.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духо́ўны, -ая, -ае.
1. Які адносіцца да ўнутранага, псіхічнага жыцця чалавека, да духу (у 1 знач.).
Рост духоўных інтарэсаў.
Духоўная блізкасць.
2. Царкоўны, які адносіцца да рэлігіі, духавенства.
Духоўная асоба.
Духоўнае званне.
○
Духоўны айцец — святар, які спавядае каго-н. пастаянна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Вешчанец, маг. вешчаніц ’званочак скучаны, Campanula glomerata L.’ (Кіс.). Іншыя разнавіднасці Campanula L. на Беларусі называюцца яшчэ званкі, званкі лугавыя, званок, звонка (Кіс.) і звязаны, такім чынам, са словам звон ’царкоўны звон, у які білі, калі трэба было паведаміць нейкую вестку’. У такім разе вешчаніц — гэта семантычны перанос, паводле формы, з лексемы звон ’царкоўны звон’ → ’званочак’ у дэмінутыўным значэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пама́занне, ‑я, н.
Хрысціянскі царкоўны абрад, які заключаецца ў крыжападобным мазанні мірам, ялеем у знак благаславення (пры хрышчэнні, перад смерцю, пры каранацыі цароў і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпява́нне, ‑я, н.
Царкоўны абрад, які выконваецца над нябожчыкам перад пахаваннем. А бацюшка параіў з’ездзіць у другі прыход, калі [Андрэй] хоча, каб хлопчык з адпяваннем быў пахаваны. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вянча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.
1. Выконваць царкоўны абрад шлюбу. Вянчаць маладых.
2. Завяршаць што‑н., знаходзіцца зверху чаго‑н. Лес каміноў вянчаў пяціпавярховыя гмахі будынкаў... Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каплі́ца, ‑ы, ж.
Невялікі царкоўны або касцельны будынак з іконамі без алтара; малельня. На пагорку ўзвышалася капліца — сіняя, з залатым крыжам цэркаўка. Асіпенка. Змоўкнуў звон хаўтурны На старых капліцах. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)