паўната́, -ы́, ДМ -наце́, ж.

1. Наяўнасць чаго-н. у дастатковай ступені, вышэйшая ступень насычанасці чым-н.

П. ўлады.

П. мастацкага выражэння.

Ад паўнаты пачуццяў (ад празмернасці пачуццяў, якія нібыта напаўняюць усяго чалавека).

2. Сытасць, укормленасць.

Нездаровая п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абмачы́ць, -мачу́, -мо́чыш, -мо́чыць; -мо́чаны; зак., каго-што.

1. Зрабіць мокрым, намачыць.

Дождж абмачыў усяго да нітачкі.

2. Зрабіць мокрым, абмакнуўшы ў што-н.

А. касу.

|| незак. абмо́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. абмачы́цца, -мачу́ся, -мо́чышся, -мо́чыцца; незак. абмо́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абцерусі́ць, ‑церушу, ‑цярусіш, ‑цярусіць; зак., што.

Цярусячы, абсыпаць. Скалануў [Мірон] бярозку — абцерусіў усяго сябе. Кудравец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піруэ́т, ‑а, М ‑руэце, м.

Поўны паварот усяго цела на наску адной нагі ў танцы.

[Фр. pirouette.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праго́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Абгароджаная з двух бакоў дарога, па якой ганяюць на пашу жывёлу.

2. Доўгі ўчастак поля, сенажаці і пад., адведзены для работы аднаму чалавеку, звяну, брыгадзе.

3. Рыжысёрскі прагляд усяго спектакля на працягу адной рэпетыцыі (спец.).

|| прым. праго́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

всё​I

1. мест. усё (род. усяго́, дат. усяму́, вин. усё, твор., пред. усі́м, мн., см. все);

от всего́ се́рдца ад усяго́ сэ́рца;

при всём том пры ўсім тым;

всего́ хоро́шего усяго́ до́брага;

всё равно́ усё ро́ўна;

2. в знач. сущ., мн. нет усё;

я на всё гото́в я на ўсё гато́ў;

он всего́ бои́тся ён усяго́ баі́цца;

всего́ понемно́гу (понемно́жку) усяго́ патро́ху (патро́шку);

вот и всё вось і ўсё;

всё на све́те усё на све́це;

по всему́ ви́дно па ўсім ві́даць;

всему́ своё вре́мя на ўсё свой час.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запе́рхацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Папярхнуўшыся, закашляцца. — Усяго добрага! — на высокай ноце выкрыкнуў Вольф і заперхаўся. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лексікагра́фія, ‑і, ж.

Тэорыя і практыка складання слоўнікаў. Лексікаграфія займаецца вывучэннем і сістэматызацыяй усяго слоўнікавага складу мовы. Юргелевіч.

[Ад грэч. lexikos — слоўнікавы і graphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

язы́члівы, ‑ая, ‑ае.

Абл. Языкаты (у 1 знач.). Язычлівыя перасудніцы-мяшчанкі паспелі набрахаць усяго-ўсякага цэлыя каробкі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ты́лькнуць (ты́лькнуты) ‘выканаць малую частку належнай работы’ (драг., З нар. сл.). Аднакратны дзеяслоў ад мясцовага ты́лькі ‘толькі’ (Клундук), параўн. ст.-бел. тылко, тылько ‘не больш як, усяго’ (ГСБМ). Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)