перыста́льтыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Хвалепадобнае рытмічнае сцісканне сценак подых органаў (кішак, страўніка і інш.).

[Ад грэч. peristaltikos — які ахоплівае, сціскае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэзе́кцыя, ‑і, ж.

Выдаленне, адразанне пры дапамозе аперацыі часткі цела або органа, пашкоджаных хваробай. Рэзекцыя страўніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ірво́та і (пасля галосных) рво́та, -ы, ДМ (і)рво́це, ж.

Адвольнае вывяржэнне змесціва страўніка цераз рот, а таксама тое, што вывергнута такім чынам.

|| прым. ірво́тны і (пасля галосных) рво́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прабада́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; зак. і незак., што (спец.).

Утварыць (утвараць) навылётную адтуліну ў сценцы полага органа.

|| наз. прабадзе́нне, -я, н.

П. страўніка.

|| прым. прабадны́, -а́я, -о́е.

Прабадная язва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́тар, ‑у, м.

Запаленне слізістай абалонкі якога‑н. органа, што суправаджаецца пачырваненнем, набуханнем, ацёкам, выдзяленнем вадкасці. Катар дыхальных шляхоў. Катар страўніка.

[Ад грэч. katárrhoos — сцяканне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адрыгну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.

1. Выдаліцца са страўніка пры адрыжцы.

Адрыгнулася (безас.) цыбуляй.

2. перан. Адбіцца пэўным чынам за якое-н. зло (разм.).

Прыйдзе час — адрыгнецца яму гэта.

|| незак. адрыга́цца, -а́ецца і адры́гвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што і без дап.

Разм. Вывергнуць цераз рот са страўніка частку нядаўна прынятай ежы (пераважна пра грудных дзяцей).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кні́жка 1 ’маленькая кніга’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах., Бяльк.). Гл. кніга.

Кні́жка 2 ’аддзел страўніка жвачных жывёл’ (ТСБМ). Гл. кнігі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сіню́га ‘тоўстая кішка каля страўніка, кіндзюк’ (Бяльк.). Магчыма, запазычанае з рус. синю́га ‘тс’, дзе з’яўляецца тэрмінам мясаперапрацоўчай прамысловасці; зафіксавана ўжо ў 1852 г. (ССРЛЯ, 13, 843). Відавочна, ад сіні, паводле колеру.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пупро́ ’пуп, страўнік у птушак’ (баран., ЛА, 1; лях., барыс., Сл. ПЗБ). Вытворнае ад пуп, да словаўтварэння параўн. гродз. купро ’грыўка (у каня)’ і іншыя назвы птушынага страўніка ад пуп- (пупок, пупавіна, пу́пэц і пад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)