◎ На́разь ’паасобку’ (Бяльк.), параўн. рус. на́раз ’асобна’. З *на+рознь, гл. розны, сюды таксама на рбзь ’асобна; у розныя бакі’, на́разна ’асобна’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́паласкаць, ‑палашчу, ‑палашчаш, ‑палашча; зак., што.
Вымыць, палошчучы ў вадзе. Выпаласкаць бялізну. □ Дзядзька Марцін вытрас сетку, а потым выпаласкаў з яе розны бруд і твань на чыстай бягучай вадзе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пёстрый
1. страка́ты, пярэ́сты; (рябой) рабы́; (разноцветный) рознакаляро́вы;
пёстрая ло́шадь рабы́ (пярэ́сты) конь;
пёстрый пёс рабы́ саба́ка;
2. перен. (неоднородный) неаднаста́йны, ро́зны; (цветистый) квяці́сты;
пёстрый соста́в населе́ния неаднаста́йны (ро́зны) склад насе́льніцтва;
пёстрый стиль квяці́сты стыль.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́зный в разн. знач. ро́зны;
ра́зные мне́ния ро́зныя ду́мкі (меркава́нні);
буке́т из ра́зных цвето́в буке́т з ро́зных кве́так.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ро́знасць 1 ’розніца’, ’вынік адымання (у матэматыцы)’ (ТСБМ, Гарэц.) — калька з рус. ра́зность ’тс’.
Ро́знасць 2 ’неаднолькавасць’ (Нас.), ’адрозненне’ (Байк. і Некр.), ст.-рус. розность, польск. różność, чэш. různost ’тс’. Да розны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вар’я́т (Шат., Касп., Сцяшк. МГ, БРС). Укр. дыял. (зах.) варія́т ’тс’. Запазычанне з польск. warjat ’тс’ (а гэта польскае семантычнае новаўтварэнне да лац. variare ’змяняць’, variatio ’разнавіднасць’, varius ’розны’; гл. Брукнер, 602). Параўн. вар’ява́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пай, паю, м.
Доля, якая ўносіцца ў капітал якога‑н. таварыства кожным яго ўдзельнікам. Уступны пай. Кааператыўны пай. □ У брацтвы ўваходзілі цэхавыя майстры, гараджане, купцы і розны просты люд (доступ сюды быў вольны, трэба было толькі ўнесці пэўны грашовы пай). Шакун.
[Тур. pay — частка, жэрабя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уво́сень, прысл.
У асенні час, восенню. Чаго толькі няма ў тым буданчыку! Тут і раскладныя лесвіцы, з дапамогай якіх увосень збіраюць яблыкі, і няскончаны рамачны вулей,.. і розны інструмент. Даніленка. Увосень слаўна чакаць першага снегу, а зімой — першай травы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падо́бны, -ая, -ае.
1. Які мае падабенства з кім-, чым-н., нагадвае каго-, што-н.
Падобныя з твару.
2. Такі, як гэты (пра які ідзе гаворка).
Другі п. выпадак здарыўся ў іншым месцы.
3. У геаметрыі: тоесны па форме, але розны па велічыні.
Падобныя трохвугольнікі.
○
І падобнае (скарочана на пісьме «і пад.») — ужыв. ў канцы пералічэння тоесных прадметаў, з’яў і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неадно́лькавы, ‑ая, ‑ае.
Які не супадае з іншымі, не падобны на іншых; розны. Хаты ў вёсцы былі неаднолькавыя — адны яшчэ новыя, часам нават пад чарапіцай, .. другія, наадварот, зусім несамавітыя — і гэтых болей — пад саламянымі стрэхамі. Чыгрынаў. Хоць з адной печы, ды неаднолькавыя пернікі. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)