чужа́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).
1. Чужы, прышлы чалавек, чужынец.
2. Чалавек, які па духу, поглядах і пад. чужы ў якім-н. асяроддзі.
Ён ч. сярод іх.
3. Не родны чалавек, не сваяк.
|| ж. чужа́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 1 знач.).
|| прым. чужа́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скло́н, -ну м., грам. паде́ж;
ро́дны с. — роди́тельный паде́ж;
клі́чны с. — зва́тельный паде́ж;
уско́сныя ~ны — ко́свенные падежи́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́дна,
Прыслоўе да родны (у 4 знач.). // у знач. вык. Блізка сэрцу, дорага. Мне ўсё дорага тут, Люба, родна, прыгожа. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́есны, ‑ая, ‑ае.
Зусім падобны, аднолькавы, такі ж. Тоесныя ўмовы. Тоесныя з’явы. □ Родная зямля, родны край — паняцці ў Багдановіча тоесныя. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папялі́шча, ‑а, н.
1. Месца, дзе быў пажар; пажарышча. На папялішчы — груды асмалкаў, вуголле, жалезнае ламачча ад нейкіх машын. М. Ткачоў. Антось стаяў на папялішчы свайго гнязда і думаў, што вайна адабрала ад яго і сям’ю, і родны дом. Чарнышэвіч.
2. перан. Родны дом, ачаг. На чацвёрты [дзень] прыйшло доўгачаканае вызваленне, .. [людзі] вярнуліся на родныя папялішчы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Траю́радны ‘родны ў трэцім калене’ (ТСБМ, Пан., Брасл. сл.): лапаць боту траюрадны пляменнік (Юрч. Крыл.). Да трое і род (гл.) па ўзоры дваюрадны (Фасмер 4, 107; ЭСБМ 3, 131).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ро́дственный
1. (по происхождению) ро́дны, ро́днасны, свая́цкі; блі́зкі;
ро́дственные языки́ ро́днасныя (блі́зкія) мо́вы;
2. (по содержанию) блі́зкі, падо́бны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шпако́ўніца, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і шпакоўня. Ля шпакоўніцы на арабіне, звонка славячы родны дом, шпак, сярэбраны ад павуціння, як вясной, трапеча крылом. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́начка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Нар.-паэт. Памянш.-ласк. да заранка 1. Ты не згаснеш, ясная зараначка, Ты яшчэ асвеціш родны край. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэнега́цтва, ‑а, н.
Учынак, паводзіны рэнегата; здрада, адступніцтва. У другім вершы — пафаснае асуджэнне паэтам здрадніцтва, рэнегацтва тых, што забылі родны край, «адракліся, прадалі і аддалі ў палон». Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)