Verbum

анлайнавы слоўнік

прасава́льны ¹, ‑ая, ‑ае.

Які прызначаецца, служыць для прасавання ¹. [Жанчына] збіралася прасаваць і ладзіла ля акна прасавальную дошку. Чорны.

прасава́льны ², ‑ая, ‑ае.

Спец. Які прызначаны, служыць для прасавання ². Прасавальны цэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дапрасава́ць ¹, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

Скончыць прасаванне (прасам); выпрасаваць усё, да канца. Дапрасаваць бялізну.

дапрасава́ць ², ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

Скончыць прасаваць (прэсам); спрасаваць усё, да канца. Дапрасаваць торф.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гла́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; гладзь; -джаны; незак.

1. каго-што. Лёгка, ласкава праводзіць рукой па чым-н.

Г. па галоўцы (таксама перан.: патураць каму-н.). Г. супраць шэрсці (таксама перан.: гаварыць ці рабіць каму-н. наперакор).

2. Тое, што і прасаваць¹.

|| зак. пагла́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны.

|| наз. гла́джанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Прасе́ў, прасеў ’агрэх, прапушчаны пры сяўбе ўчастак’ (лудз., Сл. ПЗБ, Выг., ТС), прасеў ’тс’ (Мат. Маг.). Рус. прасее ’прасейванне; сяўба ўсяго насення, якое ёсць у сеялцы’, польск. przesiew ’прасяванне; сяўба’. Нулявы дэрыват ад прасяваць, прасаваць. Семантыка слова развілася пад уплывам так іх слоў, як пралік і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; незак.

1. Паддавацца гладжанню (у 2 знач.). Палатно добра гладзіцца.

2. Гладзіць, прасаваць сабе вопратку. У хаце Марты — беспарадак і чад: сыны яе кавалеры — Віктар і Стась — чысцяцца, гладзяцца, каб пабегчы ў гарадскі парк. Ракітны.

3. Зал. да гладзіць (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

1. Апрацаваць гарачым прасам што‑н.; выпрасаваць. Кожны з.. [хлапцоў], раскладаючы свае рэчы, думаў, як памыць, папрасаваць і пачысціць сваё адзенне хоць к вялікаму святу. Грахоўскі. Учора Святлана перажыла пакрывалы, пакрухмаліла іх, а сёння папрасавала. Шахавец.

2. і без дап. Прасаваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утю́жка ж.

1. прасава́нне, -ння ср., прасо́ўка, -кі ж.;

отда́ть в утю́жку адда́ць прасава́ць;

2. техн. кача́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Ласкавік, ласкавікень, ласкавітнік, ласкавіцель ’клінок, мяшочак, у якім адціскаюць сыр’ (Шатал., Нар. словатв., Мат. Гом.) паходзіць з васкавік, восковік ’тс’ (Анох., Вешт.) у выніку кантамінацыі з лоск₃ лаиічьщь, параўн. рус. лощить ’біць, збіваць, прасаваць валікам’. Да выскавёнь, воск (гл.), а таксама аскавёнь. Параўн. аналагічную мену в‑/ лу рус. лисковицца — воскоцветник ’расліна Cerinthe major L.’

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гла́дить несов., в разн. знач. гла́дзіць; (утюгом — ещё) прасава́ць;

◊

гла́дить по голо́вке (кого) гла́дзіць па гало́ўцы (каго);

гла́дить про́тив ше́рсти гла́дзіць су́праць шэ́рсці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прас ’прылада для гладжання бялізны, адзення’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Мік., Сцяшк. Сл., Гарэц., Сл. ПЗБ), прац, пра́сло ’тс’ (Сл. Брэс.), ’два валы, па якіх спускаецца вытканнае палатно на варштаце’ (Уладз.), ’электраплітка’ (Сл. Брэс.). Польск. дыял. prasa, praska ’прас’. Прымаючы пад увагу адрозненні ў родзе, трэба лічыць бел. слова, насуперак Кюнэ (Poln., 89), адваротным утварэннем ад прасаваць (гл.). Значэнне ’электраплітка’ ўзнікла, відаць, у выніку пераносу значэння ’электрычны прас’ — ’іншы электрычны прыбор’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)