◎ Напрасты́ ’прамой дарогай, напрамік’ (Бір. дыс.), напрасці ’тс’ (ТС), напрасцяк ’тс’ (Янк. 1), напрасці}d ’проста, бліжэйшай дарогай’ (Некр., Мат. Гом.). Да просты ’прамы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прахо́д, -у, М -дзе, м.

1. гл. прайсці.

2. мн. -ы, -аў. Месца, па якім можна прайсці праз што-н., дзе-н.

П. цераз мост.

П. паміж радамі ў тэатры.

○

Задні праход (спец.) — канечная частка прамой кішкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цыкло́іда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Крывая лінія, што апісваецца пэўным пунктам круга, які коціцца без слізгання па нерухомай прамой лініі.

[Ад грэч. kykloeidēs — кругападобны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Вадзяная птушка сямейства чаек з доўгімі вузкімі крыламі, вілападобным хвастом і прамой дзюбай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лама́ны і ло́маны, -ая, -ае.

1. Паламаны, сапсаваны.

Л. стол.

2. перан. Няправільны, скажоны.

Гаварыць на ламанай рускай мове.

3. Няроўны, загнуты пад вуглом.

Ламаныя густыя бровы.

○

Ламаная лінія — у матэматыцы: лінія з адрэзкаў прамой лініі, злучаных пад вуглом.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́дыус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У матэматыцы: адрэзак прамой лініі, які злучае цэнтр з любым пунктам акружнасці або паверхні шара.

2. перан. Велічыня ахопу чаго-н., вобласць распаўсюджання чаго-н.

Р. дзеяння авіяцыі.

|| прым. ра́дыусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напраму́ю, прысл.

Па прамой лініі, самым кароткім шляхам; напрамкі. Нехта ехаў з аўтабазы напрамую — паляніўся аб’язджаць балота аж ля тарфянога склада — далёка. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крывізна́, ‑ы, ж.

1. Уласцівасць крывога (у 1 знач.); скрыўленасць, перакошанасць. Крывізна сцяны.

2. Велічыня, якая характарызуе ступень адхілення ад прамой. Крывізна лініі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сфі́нктэр, ‑а, м.

Спец. Кольцападобная мышца, скарачэнне якой замыкае або звужвае якую‑н. вонкавую адтуліну або выхад з трубчастага органа. Сфінктэр прамой кішкі.

[Грэч. sphinktēr.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нарма́ль, ‑і, ж.

1. У матэматыцы — перпендыкуляр да датычнай прамой або плоскасці, які праходзіць праз пункт дотыку.

2. Спец. Дэталь прынятага ўзору. Цэх нармалей.

[Лац. normalis — прамалінейны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)