амі́н,
1. часціца. Заключнае слова малітваў, пропаведзей; азначае «так», «правільна».
2. у знач. наз. амі́н, ‑у, м. Разм. Канец, усё, скончана.
[Грэч. amēn яд стараж.-яўр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́меркаваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак., што.
1. Знайсці, адшукаць шляхам дакладнага разліку, выгадаць.
В. грошы на рамонт кватэры.
В. свабодную гадзіну.
2. Выбраць зручны момант.
3. Правільна разлічыць, загадзя вызначыць.
Усё вымеркавалі, дзе што будзем садзіць і сеяць.
|| незак. вымярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэалі́ст¹, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Мастак — паслядоўнік рэалізму (у 1 знач.).
Пісьменнік-р.
Мастак-р.
2. Чалавек, які правільна ўлічвае ў сваёй дзейнасці ўмовы рэальнай рэчаіснасці.
Цвярозы р.
|| ж. рэалі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Матрахля́сы ’вельмі парванае адзенне’ (Грыг.). З польск. materklasy ’старызна, хлам’, якое Брукнер лічыць скажоным materiały, аднак змяшчае гэта ў артыкуле matka. Больш правільна гл. бел. мартаплясы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інстру́ктар, ‑а, м.
1. Супрацоўнік якой‑н. установы, што кантралюе дзейнасць іншых арганізацый, інструктуе, як правільна арганізаваць работу. Інструктар райкома.
2. Спецыяліст, які вучыць і дапамагае правільна наладзіць якую‑н. справу. Інструктар па культмасавай рабоце. Інструктар фізкультуры. Інструктар-кансультант.
•••
Санітарны інструктар — асоба малодшага каманднага саставу, якая наглядае за санітарным станам роты і аказвае першую медыцынскую дапамогу.
[Ад лац. instructor — арганізатар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абдзіра́ч, ‑а, м.
Разм. Тое, што і абдзірала (у 1 знач.). Я ўпершыню сам убачыў, што доктара, пана Бадоўскага, правільна называлі абдзірачом. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спра́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што (разм.).
1. Ажыццявіць, здзейсніць; выканаць.
С. сваю мару.
2. Апраўдаць што-н. (звычайна пра надзеі і пад.).
С. бацькоўскія надзеі і спадзяванні.
3. Правільна прадказаць што-н. (разм.).
На гэты раз сіноптыкі спраўдзілі.
|| незак. спра́ўджваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спра́ўджванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́фарбаваць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., што.
Пакрыць фарбай; пафарбаваць. Дом — усім дамам дом. Акон на дзесяць махнула [Параска]. Правільна, будаваць дык будаваць. Выфарбавала. Як лялька стаіць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асляпле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. асляпляць — асляпіць і асляпляцца — асляпіцца.
2. перан. Няздольнасць правільна меркаваць пра што‑н.; неразуменне таго, што адбываецца, дзеецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
о́піум, ‑у, м.
1. Тое, што і опій.
2. перан. Тое, што прытупляе розум, адурманьвае, перашкаджае правільнаму ўспрыманню рэчаіснасці. Рэлігія, як правільна вучаць бальшавікі, ёсць опіум для народа. Мележ.
[Лац. opium, з грэч. ópion — макавы сок.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)