вы́мучыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

Разм.

1. Дамагчыся чаго‑н. настойлівымі патрабаваннямі, просьбамі. Вымучыць згоду.

2. Стварыць, зрабіць, выказаць што‑н. з вялікімі намаганнямі. Вымучыць верш, усмешку, слова.

3. Знясіліць; змардаваць. [Крысціне] смяртэльна надакучылі і дарэшты вымучылі яе ўсе бязмэтныя пошукі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўда́ча, ‑ы, ж.

Адсутнасць удачы, поспеху. Паўдня прахадзілі мы дарэмна па лесе, так і не сустрэўшы ніводнага птушынага следу. Засмучаныя няўдачай, мы прыселі на паляне адпачыць. Ігнаценка. Бяссонныя ночы, творчае напружанне, праца, праца, няўдачы і пошукі — вось чым быў для .. [Веры] будынак тэатра. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

изы́скивать несов.

1. шука́ць, адшу́кваць; (находить) знахо́дзіць;

изы́скивать сре́дства на постро́йку адшу́кваць сро́дкі на пабудо́ву;

2. (производить поиск) вышу́кваць, рабі́ць по́шук (по́шукі);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эксперыментава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.

Рабіць, праводзіць эксперыменты. Гурба эксперыментаваў, думаў, правяраў свае пошукі аж да канца змены. Кулакоўскі. // Рабіць спробу, захады з мэтай вырашэння якіх‑н. праблем, пытанняў. [Мароз:] — А справа ў тым, што гэта для нас новая форма гаспадарання, на гэтай дарозе мы не застрахаваны ад нечаканасцей. Мы шукаем, мы эксперыментуем! Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́лінг, ‑а, м.

1. Спецыяльнае памяшканне на беразе, прызначанае для пабудовы і рамонту суднаў; збудаванне для пад’ёму ці спуску суднаў на ваду па нахіленай плоскасці. Наведанне храма і пошукі прыдуманых Чаурам элінгаў давялося, аднак, адкласці. Шыцік.

2. Памяшканне для дырыжабляў і аэрастатаў. Элінг для аэрастата.

3. Збудаванне асобага тыпу для захоўвання спартыўных суднаў.

[Гал. helling.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Дарэмны, бескарысны. Углядаліся [авіямадэлісты] у густыя верхавіны елак і хвой, лавілі па маладых зарасніках.. І хутка ўсім стала ясна, што пошукі [мадэлі].. марныя. Якімовіч.

2. Змарнелы, чэзлы, худасочны. Марны конік упяўся за плугам пад крык аратага. Брыль. Шнур бядак [араў] да поту, — Марны ж колас на саломцы, — Ні красы т[о]й, ні ўмалоту... Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насто́йлівы, ‑ая, ‑ае.

1. Рашучы ў дасягненні сваёй мэты, свайго жадання. Настойлівы чалавек. □ Мы пабудзем тут шахцёрскі гарт Вопытных, настойлівых майстроў. Аўрамчык. Рос. [Нічыпар] упартым і настойлівым. Мележ.

2. Які выражае рашучасць. І зноў стукат, але ўжо інакшы — глухі і настойлівы. Лупсякоў. [Ніна] пачырванела пад настойлівым поглядам таварышкі. Васілевіч. // Які ажыццяўляецца з рашучасцю, упартасцю. Настойлівыя пошукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

палява́нне, ‑я, н.

1. Пошукі і праследаванне дзікіх звяроў або птушак з мэтай знішчэння ці лоўлі; занятак паляўнічага. Залатой восенню, удваіх, мы паехалі ў палескія лясы на паляванне. Гурскі. Зараз усе краіны.. прынялі закон аб забароне палявання на белых мядзведзяў. Матрунёнак.

2. Дзеянне паводле дзеясл. паляваць (у 2, 3 знач.) і стан паводле дзеяслова паляваць (у 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́зыск м.

1. по́шукі, -каў ед. нет;

2. юр. (дознание) дазна́нне, -ння ср.; (следствие) сле́дства, -ва ср.; вы́шук, -ку м.;

уголо́вный ро́зыск крыміна́льны вы́шук;

3. ист. до́след, -ду м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́цер, ве́тру, мн. вятры́, вятро́ў, м.

Рух паветра ў гарызантальным напрамку.

Моцны в.

Спадарожны в.

Паўднёвы в.

Подых ветру.

Стаяць на ветры (там, дзе дзьме моцны вецер).

Кідаць словы на вецер (разм.) — гаварыць упустую, дарэмна ці неабдумана.

Вецер у галаве ў каго (разм., неадабр.) — пра легкадумнага чалавека.

Ветрам падшыты або падбіты (разм.) — пра легкадумнага чалавека, а таксама пра адзенне без цёплай падкладкі.

Трымаць нос па ветры — прыстасоўвацца да абставін.

Шукаць ветру ў полі — пра дарэмныя пошукі.

Куды вецер дзьме — прыстасоўвацца да большасці думак, поглядаў, густаў.

|| памянш. ве́трык, -у, м. З ветрыкам (пра язду: вельмі хутка; разм.).

|| прым. ве́травы, -ая, -ае і ветравы́, -а́я, -о́е (спец.).

Ве́травы подых.

Ветравое шкло (у аўтамашынах).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)