сустрэ́чны, -ая, -ае.
1. Які рухаецца насустрач.
С. цягнік.
С. вецер.
Ніхто з сустрэчных (наз.) не спыніўся.
2. Які адбываецца пры сустрэчы, пры руху з двух бакоў.
С. бой.
С. агонь.
3. Які даецца ў адказ на што-н.
С. план.
◊
Першы сустрэчны — хто трапіцца, выпадковы.
Сустрэчны (наз.) і папярэчны — любы без разбору чалавек, усякі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
угна́цца, уганю́ся, уго́нішся, уго́ніцца; угна́ўся, -на́лася; уганіся; зак., за кім-чым.
1. Пабегчы так, каб дагнаць.
У. за хлопчыкам.
2. (звычайна з адмоўем). Не адстаючы, ісці, бегчы за кім-, чым-н.
За вамі не ў.
3. (звычайна з адмоўем), перан. Зраўняцца з кім-, чым-н. у чым-н.
За ім у рабоце ніхто не ўгоніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прастава́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць праставатага. Але ні флегматычнасці, ні сялянскай праставатасці .. [Шутава] ніхто цяпер не заўважыў. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уме́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Той, хто валодае ўменнем, вопытам у якой‑н. справе. Ніхто не нарадзіўся ўмелым, Ніхто не нарадзіўся мудрым, Ніхто не нарадзіўся смелым, Ніхто не нарадзіўся мужным — Усё прыходзіла з гадамі. Жычка. Сын палахлівага краўца становіцца ўмелым і вынаходлівым арганізатарам падпольнай работы ў мястэчку. Хромчанка. // Такі, у якім праяўляецца ўменне (звычайна пра рукі). Ты [майстар] меў не толькі пару ўмелых рук, Ты сціпласць меў яшчэ і светлы розум. Аўрамчык.
2. Які выконваецца, робіцца з уменнем, майстэрствам. Умелае кіраўніцтва. □ Яркім прыкладам умелага выкарыстання Багушэвічам рэфрэна можа быць верш «Калыханка». Ларчанка. Маленькі палетак моока даць большы ўраджай пры ўмелым доглядзе, чым вялікі без догляду. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Станавіцца ў строй па прамой лініі.
Р. ў страі.
2. на каго-што і па кім-чым. Імкнуцца быць падобным да каго-, чаго-н.
Р. на лепшых вучняў.
3. з кім-чым. Параўноўваючы сябе з кім-н., прызнаваць роўным.
З ім ніхто не можа р.
|| наз. раўне́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
убы́ць, убу́ду, убу́дзеш, убу́дзе; убы́ў, -была́, -ло́; убу́дзь; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паменшаць (у колькасці, аб’ёме і пад.).
Убыла вада ў сажалцы.
Убыў дзень.
Убыла рашучасць (знікла, аслабла).
2. (звычайна з адмоўем). Пражыць, прабыць пэўны час дзе-н.; ужыцца з кім-н.
Яны там доўга не ўбудуць — вернуцца.
З табою ніхто не ўбудзе.
|| незак. убыва́ць, -а́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абязлі́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Паставіць у такія ўмовы, пры якіх ніхто асабіста не адказвае за справу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згэ́туль, прысл.
Разм. Адгэтуль. [Сымон:] Я не на панічовым сяджу, а на сваім, і ніхто мяне згэтуль не згоніць. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрухну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Скрануцца, зрушыцца. Ніхто не зрухнуўся з месца, стоячы ў грамадзе. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмяле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць смелым, смялейшым. — А гэта хто? — пасмялеў стары, з голасу пазнаўшы вясковага чалавека. Чорны. Ціток пасмялеў: значыцца, ніхто нічога не ведае і на яго ніхто зусім і не думае. Лобан. Убачыўшы, што матацыклістаў толькі двое і за імі больш нікога не відаць, хлопцы пасмялелі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)