тырчма́, прысл.

Разм. Тое, што і тарчма. А селянін зноў ставіў лапату тырчма і нагой моцна націскаў на яе. Васілеўская.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Но́гцам ’нагой, выспяткам’ (Некр.). Відаць, з но́сцам ’тс’ (гл.), збліжанае з нага.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кульга́вы, -ая, -ае.

1. 3 карацейшай ці балючай нагой.

К. дзед.

2. Са зламанай або карацейшай, чым іншыя, ножкай (пра рэчы; разм.).

Кульгавая табурэтка.

3. Больш кароткі, чым іншы, іншыя (пра нагу, пра ножку чаго-н.; разм.).

Кульгавая нага.

|| наз. кульга́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пагайда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; і паго́йдаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што, чым.

Гайдаць (гойдаць) некаторы час. Пагайдаць калыску. Пагойдаць нагой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скры́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і скрыпець. Пад нагой масніца Рэзка скрыпае, Капае вада Ды ціха хліпае. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́спятак, ‑тка, м.

Абл. Штуршок нагой. Ад другога выспятка ён ускочыў на ногі і гатоў быў рабіць усё, што яму загадаюць. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самака́т, -а, М -ка́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Механічнае рухальнае прыстасаванне, на якім катаюцца, адштурхоўваючыся ад зямлі нагой, і якое мае выгляд планкі на двух колцах з прымацаванай да яе ручкай накшталт веласіпеднага руля.

2. уст. Назва веласіпеда, матацыкла, аўтамабіля.

|| прым. самака́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Ку́льза ’прышчэп (пра дрэва)’ (КЭС, лаг.). Верагодны балтызм. Параўн. літ. kiilza ’чалавек з кароткай нагой’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кільгі́ка ’чалавек бея нагі або з папікоджанай нагой’ (Мат. АС, Мат. Маг.). Да кульгаць (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антраша́, нескл., н.

Балетнае па, лёгкі скачок уверх, у час якога танцор ударае некалькі разоў нагой аб нагу.

•••

Выкідваць антраша гл. выкідваць ​1.

[Фр. entrechat.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)