Ме́дзіць ’цэліць’ (пух., З нар. сл.). Да ме́ціць 2. Аб азванчэнні ц у інтэрвакальнай пазіцыі гл. Яшкін (там жа, 111).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уры́мсціць, ‑мшчу, ‑мсціш, ‑меціць; зак. (пераважна з адмоўем «не»).
Разм. Утрываць, сцярпець. Тацяна не ўрымсціла, каб не пажартаваць. Зарэцкі. Я хоць і стары, але і сам бы не ўрымсціў на яго месцы. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Наўме́це, наўмеці ’на прыкмеце’: Была наўмеці добрая сасонка — нехта забраў ужо (бялын., Янк. Мат.). Да ме́та ’прыкмета’, меціць ’пазначаць’; структурная паралель наўве́це ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запрыме́ціць і запрыкме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што і з дадан. сказам.
Разм. Заўважыць, прымеціць. Пад каскай На лбе запрымеціў я знак... Колас. Стэфка запрыкмеціла, што гаспадыня абыходзіцца з ёю куды горш, чым раней. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праклы́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Прайсці клыпаючы, кульгаючы. [Шафёр:] — Я разлічыў, што яны павінны праклыпаць, пакуль я даеду, але адно.. гусяня, мабыць з перабітымі нагамі, перавальваецца з боку на бок і якраз меціць пад колы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што.
Пазіраючы, заўважыць, выявіць. Панна Людміла.. зараз жа падмеціла.. нясмеласць і замяшанне [Лабановіча], і гэта ёй, відаць, спадабалася. Колас. У кожным з герояў пісьменнік [Якуб Колас] умее падмеціць нешта добрае, чалавечае і паказаць яго. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сме́та (смѣта) ‘разлік’ (Шымк. Собр.), рус. сме́та ‘каштарыс’. Паводле Фасмера (3, 686), з *съмѣта, што да ме́ціць (гл. мета); параўн. балг. сме́тка ‘падлік, разлік’, макед. сметка ‘разлік; справаздача’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ада, прыназ. з Р.
Разм. Тое, што і прыназ. «ад». Звычайна ужываецца ў спалучэннях «ада дня», «ада сну». Тым часам, здарэнні дзень ада дня несупынна ўскладняліся. Гартны. Хто прыносіць нам вясну, сонцам поплаў меціць, будзіць поле ада сну? Жаваранак, дзеці. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Птуша́чы, птушыны ў выразе птушачая (птушыная) дарога ’Млечны Шлях’ (Сержп. Грам., Байк. і Некр., Некр.). Да птушка; адносна семантыкі параўн. густа дорога ’тс’: гэто шые дорогі, шчо птаство ў поўрэй меціць (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́чаны
1. прич. поме́ченный, ме́ченный; см. ме́ціць II;
2. прил. ме́ченый;
~ныя а́тамы — ме́ченые а́томы;
3. прил. (об игральных картах) краплёный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)