ме́ціць¹, ме́чу, ме́ціш, ме́ціць; ме́чаны; незак., каго-што.
Ставіць на кім-, чым-н. адметны знак, метку.
|| зак. наме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны і паме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны.
|| наз. ме́тка, -і, ДМ -тцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́ціць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ме́чу |
ме́цім |
| 2-я ас. |
ме́ціш |
ме́ціце |
| 3-я ас. |
ме́ціць |
ме́цяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ме́ціў |
ме́цілі |
| ж. |
ме́ціла |
| н. |
ме́ціла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ме́ць |
ме́цьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ме́цячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ме́ціць², ме́чу, ме́ціш, ме́ціць; незак.
1. у каго-што. Старацца папасці ў каго-, што-н.
М. у звера.
2. з інф. Мець намер, намервацца ажыццявіць якое-н. дзеянне.
М. укусіць.
3. Імкнуцца заняць якое-н. становішча, пасаду (разм.).
|| зак. наме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́ціць I несов. ме́тить, це́лить
ме́ціць II несов. помеча́ть, ме́тить;
м. бялі́зну — ме́тить бельё
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́ціць 1, мечу, меціш, меціць; незак.
1. у каго-што і без дап. Старацца папасці ў каго‑, што‑н.; цэліць. Наспяваўшыся, хлопцы пачынаюць кідацца шышкамі. Мецяць у пабелены каменны слупок на насыпе, які служыць нейкім чыгуначным знакам. Навуменка.
2. з інф. Мець намер, намервацца ажыццявіць якое‑н. дзеянне. Тут закаваны ланцугом Фугасы рурскай маркі, Што мецілі мой мірны дом Разнесці на кавалкі. Калачынскі. Хвастом віляе, а ўкусіць меціць. Прыказка.
3. Разм. Імкнуцца стаць кім‑н., заняць якое‑н., часцей больш высокае становішча. Дзіка і сама меціла не абы-куды, а ніяк не ніжэй, як у кандыдат навук. Васілевіч. // каго. Намячаць каго‑н. на якую‑н. пасаду, становішча і пад. Не было сакрэтам, што мецілі на .. пасаду [сакратара парткома] галоўнага тэхнолага. Карпаў.
ме́ціць 2, мечу, меціш, меціць; незак., каго-што.
Ставіць на кім‑, чым‑н. адметны знак, метку. Увечары Ліда расказала брату, як яна меціла птушак. Пальчэўскі. [Ян Лайган і Нікіфаровіч] сыходзіліся разам, нешта прыкідвалі, мецілі дошкі алоўкам і зноў браліся за гэблі і долаты. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак., каго-што.
Назіраючы, заўважыць, убачыць.
П. недахопы.
|| незак. падмяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́тка, -і, ДМ -тцы, ж.
1. гл. меціць¹.
2. мн. -і, -так. Распазнавальны знак на чым-н.
Паставіць меткі на бялізне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наме́ціць¹, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак.
1. гл. меціць¹.
2. што. Лёгкімі штрыхамі вызначыць асноўныя контуры чаго-н.
Н. пярэдні край карціны.
3. Папярэдне вызначыць каго-, што-н.
Н. кандыдатуру на вакантную пасаду.
Н. дзень для паездкі.
4. што. Задумаць, запланаваць зрабіць што-н.
Н. на сераду сход працоўнага калектыву.
|| незак. намяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)