Прываро́жка (прываро́шка) ’звычай, павер’е’ (паст., Сл. ПЗБ). Субстантыў ад прываражы́ць < варажы́ць (гл.) ’у забабонных уяўленнях — варажбой выклікаць любоў, прыхільнасць да каго-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прываро́тны, ‑ая, ‑ае.
У забабонных уяўленнях — які можа прывабіць, выклікаць любоў да каго‑н. Прываротны корань. Прываротнае зелле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карані́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ні́цца; незак.
1. Пускаць карані.
2. у чым. Мець сваёй асновай, крыніцай.
Прычына караніцца ў іншым.
3. у кім-чым. Быць уласцівым каму-, чаму-н., знаходзіцца ў кім-, чым-н.
Любоў да малой радзімы караніцца ў кожным з нас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Любовы ’любы, выбраны з любоўю’, ’шаноўны’ (Нас.), ’даспадобы’ (Нар. Гом.), любовенькі ’тс’ (Нас.), ’дарагі, па сэрцу’ (Нар. Гом.). Рус. вяц. любово́й. Адыменны прыметнік. Да любоў (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
...манія, ‑і, ж.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае любоў, цягу да таго, аб чым гаворыцца ў першай частцы, напрыклад: графаманія, наркаманія.
[Грэч. mania — шаленства, захапленне, цяга.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагаво́рны, ‑ая, ‑ае.
Які набыў пасля нагавору (у 2 знач.) чарадзейныя ўласцівасці. Нагаворная вада. // Які можа ўнушыць любоў да каго‑н. Нагаворнае зелле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
привя́занность ж.
1. (о чувстве — расположение) прыхі́льнасць, -ці ж.; (симпатия) сімпа́тыя, -тыі ж.; (любовь) лю́басць, -ці ж., любо́ў, -бо́ві и -бві́ ж., замілава́нне, -ння ср.; (преданность) адда́насць, -ці ж.;
привя́занность к семье́ любо́ў да сям’і́, адда́насць сям’і́;
2. (о человеке или предмете) упадаба́нне, -ння ср., упадо́ба, -бы ж.; (симпатия) сімпа́тыя, -тыі ж.; (любовь) любо́ў, -бо́ві и -бві́ ж., замілава́нне, -ння ср.; (любимец) улюбёнец, -нца м., (любимица) улюбёнка, -кі ж.;
кни́га — моя да́внишняя привя́занность кні́га — мая́ да́ўняя упадо́ба (любо́ў);
она́ — его́ ста́рая привя́занность яна́ — яго́ стара́я сімпа́тыя (любо́ў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жыццялю́бства, ‑а, н.
Любоў да жыцця. Нас цікавіць жыццялюбства Васіля, спакойнае ўзважванне ўсіх танцаў на выратаванне, а потым дзеянні, па-салдацку імклівыя і беспамылковыя. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прываро́т ’прычароўванне, варажба; чароўная сіла варажбы’ (Нас., Байк. і Некр., Растарг.), ’тое, што можа прывабіць, выклікаць любоў да каго-небудзь’ (Нар. Гом.). Сюды ж пры́воротынь ’піжма звычайная’ (Сіг.), прывараті́ть ’прываражыць’ (Растарг.), прываро́тны ’ў забабонных уяўленнях — які можа прывабіць, выклікаць любоў да каго-небудзь’ (ТСБМ), прыва́ратны карэнь ’корань для чаравання, любчык, любіста’ (Др.-Падб.), нарэшце, прываротны́й ’добразычлівы, прыхільны’ (Клім.) са стратай базавай семантыкі. Да прывараці́ць ’прычараваць’ < вараці́ць (гл. варо́чаць) з семантыкай (і практыкай) рытуальнага дзеяння, накіраванага на вяртанне аб’екту магічнага ўздзеяння, параўн. ст.-бел. приворотити ’аднавіць, вярнуць’, приворотитися ’апамятацца, апрытомнець’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
працаві́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць працавітага; любоў, шчырасць да працы. Стаялі добрыя жніўныя дні, багатыя працавітасцю людзей. Кавалёў. Дзятла дзед вельмі паважаў за яго працавітасць. П. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)