ляйца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

Прывязваць, чапляць лейцы да аброці пры запраганні каня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Во́жжы ’лейцы’ (Бяльк.). Адзінкавасць фіксацыі ўказвае на запазычанне з рус. вожжи. Параўн. шырока распаўсюджанае вожкі ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зашмаргну́цца, ‑не́цца; зак.

Зацягнуцца, сцягнуцца (пра вузел, пятлю). Лейцы туга зашмаргнуліся на чатырохкантовай бэльцы. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́йка¹, -і, ДМ ле́йцы, мн. -і, ле́ек, ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.

2. Пасудзіна для палівання раслін з ручкай, носікам і рассейвальнікам, што дазваляе падаваць ваду ў патрэбнай колькасці.

|| прым. ле́ечны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Во́перадка, во́ператка ’складзеная папалам вяровачка для кідання камення’ (Сцяц.). Звязана з польск. oprata ’лейцы’, obrętka ’вуздэчка’, якая ў сваю чаргу ўзыходзіць да ўсходнеславянскага *ob‑rъtъ. Па народнай этымалогіі было, відавочна, звязана са словам упе́рад, адкуль е. Параўн. таксама чэш. oprať, oprata ’лейцы’, дыял. voprato ’рамень для карзіны, ношы’, oprátka ’пятля для павешання’. Гл. таксама аброць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заляйца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Прычапіць, прывязаць лейцы да аброці пры запраганні каня. Заляйцаць каня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вя́ска ’сена, салома, канюшына, увязаныя ў рэзгіні ці ў вяроўку або лейцы’ (докш., Янк. Мат.). Да вя́зка, вяза́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напя́ць, -пну́, -пне́ш, -пне́; -пнём, -пняце́, -пну́ць; напя́ў, -пя́ла; -пні́; -пя́ты; зак., што.

1. Нацягнуўшы, зрабіць тугім або туга замацаваць.

Н. лейцы.

Н. струны на скрыпцы.

2. Надзець што-н., нацягнуць (разм.).

Н. боты.

|| незак. напіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. напіна́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

укле́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. уклеіць.

2. Р мн. ‑леек. Тое, што ўклеена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́йка ​1, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.

1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.

2. Тое, што і палівачка.

3. Спец. Чарпак для вылівання вады.

ле́йка ​2, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.

Від вузкаплёначнага фотаапарата. З «лейкай» цераз плячо, спяваючы, па лесвіцы збягала дзяўчына. Алешка.

[Ням. Leica (скарачэнне слова Leitz-Camera — па назве фірмы Leitz).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)