кап’ё, -я́, мн. ко́п’і і (з ліч. 2, 3, 4) кап’і́, ко́п’яў, н.
1. Даўнейшая колючая або кідальная зброя ў форме доўгага дрэўка з вострым металічным наканечнікам.
2. Лёгкаатлетычны снарад (у 3 знач.), а таксама спартыўная дысцыпліна, звязаная з кіданнем гэтага снарада.
Кіданне кап’я.
◊
Ламаць коп’і — спрачацца з-за чаго-н., адстойваць сваю думку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малаці́ць, -лачу́, -ло́ціш, -ло́ціць; -ло́чаны; незак.
1. што і без дап. Выбіваць зерне з каласоў.
М. пшаніцу.
2. Стукаць, біць у што-н. (разм.).
Нехта ў дзверы малоціць.
3. што. Разбіваць, ламаць (разм.).
М. посуд.
4. перан. Хутка гаварыць, лапатаць (разм.).
Як пачне м., нічога не зразумееш.
|| наз. малацьба́, -ы́, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышы́ць, крышу́, кры́шыш, кры́шыць; незак.
1. што. Наразаць дробнымі кавалкамі. Крышыць сала. Крышыць цыбулю. □ Анежка, якая стаяла каля стала і крышыла капусту, разгубілася так, што выпусціла нож з рук. Броўка. // Расціраць, раздрабняць на невялікія часткі, ператвараць у крошкі. Крышыць хлеб курам.
2. каго-што. Разм. Ламаць, руйнаваць, разбіваць на часткі. Крышыць, ломіць вецер І платы і стрэхі. Купала. Адмыслова малаток адбойны У забоі крышыць скібы вугалю. Звонак. // Забіваць, нішчыць. Як пайшлі глушыць І мячом крышыць, — Парадзелі раці. Пушча. // перан. Ліквідаваць, разбураць. Рабочы клас пачаў ламаць і крышыць устоі старога свету. «ЛіМ».
3. Разм. Накідваць крошак дзе‑н. Не крышы на падлогу.
4. што. Разм. Выклікаць боль у касцях; ламаць. Прастуда ломіць, крышыць косці.
•••
Крышыць на капусту — сячы на дробныя часткі (мячом, шабляй і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
круши́ть несов.
1. крышы́ць; (разрушать) разбура́ць; (ломать) лама́ць; (уничтожать) знішча́ць;
2. (томить, угнетать) гнясці́, му́чыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парка́нчык, ‑а, м.
Памянш. да паркан; невысокі паркан. Машына стаяла каля самага ганка. Ніколі гэтага не дазвалялася, каб ламаць кусты і парканчык. Лобан. Вось і домік сувязнога. Невысокі парканчык, праз які відаць увесь двор. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ламану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
1. каго-што. Аднакр. да ламаць (у 1–4 і 6 знач.).
2. Разм. Хутка пайсці, пабегчы; кінуцца ў бок. Хвіліна роздуму — і Міша напрасткі ламануў да хутара. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кле́шчыць ’ламаць трасту’ (Сцяц.). Гл. клешчы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ало́мка ’вялікая суконная хустка’ (ДАБМ) да ламаць?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нямо́жна нареч., в знач. сказ. нельзя́;
тут н. куры́ць — здесь нельзя́ кури́ть;
н. лама́ць дрэ́вы — нельзя́ лома́ть дере́вья
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каме́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.
1. Драматычны твор з вясёлым, забаўным або сатырычным сюжэтам, а таксама спектакль або фільм па сцэнарыі такога твора.
Музычная к.
2. перан. Крывадушныя паводзіны, разыгрыванне якой-н. ролі, сцэны з пэўнай мэтай.
Што за к.!
Гавары як ёсць!
◊
Ламаць (разыгрываць, строіць) камедыю (разм., неадабр.) — крывадушнічаць, прытварацца.
|| прым. камеды́йны, -ая, -ае (да 1 знач.) і камі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Камедыйны акцёр.
Камічная опера.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)