Лаві́раваць ’рухацца не прама, зігзагамі, абмінаючы перашкоды (аб караблі)’ (ТСБМ) з гал. ці н.-ням. laveeren або нова-в.-ням. lavieren праз рускую (Крукоўскі, Уплыў, 74) ці польскую мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бліндзі́раваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад бліндзіраваць.
2. у знач. прым. Дадаткова ўмацаваны (пра ваенныя збудаванні, караблі і пад.). Бліндзіраваны поезд.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залі́ў, ‑ліва, м.
Частка мора, акіяна возера, якая ўразаецца ў сушу. Карабель рушыў далей, абмінаючы іншыя караблі, якія стаялі па ўсяму заліву. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
румб, ‑а, м.
Дзяленні на крузе компаса, якія адпавядаюць 1/32 частцы гарызонта. А ён [Калумб] стаяў, вылічваючы румбы, на расхістаным бурай караблі. А. Вольскі.
[Англ. rhumb.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маскі́т, ‑а, М ‑кіце, м.
1. Крывасоснае паўднёвае насякомае атрада двухкрылых.
2. толькі мн. (маскі́ты, ‑аў). Спец. разм. Быстраходныя ваенныя караблі, прызначаныя для баявых дзеянняў вялікімі групамі.
[Ісп. mosquito ад лац. musca — муха.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнамо́рац, ‑рца, м.
Марак чарнаморскага флоту. Марскія да вас караблі прыплывуць, І вам на сяўбе ці на ўборцы Пра белыя ночы — балтыйцы спяюць, Пра сонечны край — чарнаморцы. Русак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наго́н, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 4, 5, 7, 9 і 10 знач.).
2. Час, які наганяецца пры руху (пра цягнікі, караблі і пад.). Зрабіць наган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карабе́ль, -бля́, мн. -блі, -блёў, м.
1. Вялікае марское судна.
Ваенны к.
Акіянскі к.
2. Лятальны апарат.
Касмічны к.
◊
Спаліць свае караблі (кніжн.) — рашуча парваць з мінулым.
|| памянш. кара́блік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
Пускаць папяровыя караблікі.
|| прым. карабе́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
○
Карабельны лес — лес з высокіх мачтавых дрэў, прыгодных для караблебудавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акно / у самалёце, на караблі: ілюмінатар
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
карабе́ль, ‑бля, м.
Вялікае марское судна. Ваенны карабель. Акіянскі карабель. Служыць на караблі матросам. □ Па разгойдан[ым] бурлів[ым] моры ішоў горды ў смелым поступе сваім карабель, трымаючы курс на далёкае яснае сонца. Зарэцкі.
•••
Карабель-спадарожнік — касмічны карабель, выведзены на арбіту спадарожніка Зямлі.
Касмічны карабель — лятальны апарат, прызначаны для палёту чалавека ў космас.
Лінейны карабель — вялікі, добра ўзброены ваенны карабель, прызначаны для правядзення буйных аперацый; лінкор.
Паветраны карабель — дырыжабль або цяжкі самалёт.
Спаліць свае караблі гл. спаліць.
[Ад грэч. kárabos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)