пераме́нны, -ая, -ае.
Які мяняецца, няўстойлівы, з пераменамі.
Пераменнае надвор’е.
П. ток (які перыядычна мяняе сілу і напрамак). Пераменная велічыня і пераменная (наз.) — пра велічыню, якая можа па ўмовах задачы набываць розныя значэнні. П. капітал (частка капіталу, якая затрачваецца на наём рабочай сілы і змяняецца ў працэсе вытворчасці).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
экспартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.
Вывезці (вывозіць) за мяжу што‑н. (тавары, капітал). Экспартаваць машыны. □ У 73 краіны свету экспартуюць свае выданні беларускія паліграфісты. «Полымя».
[Ад лац. exportare — вывозіць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэзерво́вы в разн. знач. резе́рвный;
~выя вайско́выя ча́сці — резе́рвные войсковы́е ча́сти;
р. капіта́л — резе́рвный капита́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фікты́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які з’яўляецца фікцыяй; несапраўдны. Фіктыўная хвароба. □ [Тоня] стане яго [Валянціна] фіктыўнай жонкай або сястрой і разам з другімі падпольшчыкамі будзе яму насіць есці да моста. Няхай. // Падроблены, фальшывы. Хто-хто, а Насця добра ведала, колькі разоў Пахом падаваў у бухгалтэрыю фіктыўныя дакументы. Сіняўскі.
•••
Фіктыўны капітал — капітал, які існуе ў выглядзе каштоўных папер (акцый, аблігацый і пад.), якія ўласнай вартасці не маюць, але даюць права на пэўны даход.
Фіктыўны шлюб гл. шлюб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
амярцві́ць, ‑влю, ‑віш, ‑віць; зак., каго-што.
1. Выклікаць амярцвенне клетак, тканак і пад.
2. перан. Пазбавіць цікавага, жывога зместу. Амярцвіць цікавую справу.
3. перан. Пакінуць без выкарыстання, ужывання. Амярцвіць капітал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а́кцыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.
Каштоўная папера, якая сведчыць аб узносе пэўнага паю ў прадпрыемства і дае права яе ўладальніку на ўдзел у прыбытках гэтага прадпрыемства.
Скупіць акцыі.
Акцыі падняліся (цана на іх узрасла).
◊
Акцыі чые падаюць (або павышаюцца) — падае (або павышаецца) уплыў, роля каго-н. у чым-н.
|| прым. акцыяне́рны, -ая, -ае.
Акцыянерны капітал.
Акцыянернае таварыства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асно́ўны 1, ‑ая, ‑ае.
Найбольш важны, істотны, галоўны. Асноўны закон. Асноўная думка. Асноўныя сродкі вытворчасці. Асноўная задача. Асноўная спецыяльнасць. / у знач. наз. асно́ўнае, ‑ага, н. Звераў рашыўся на самае асноўнае, што магло яго выручыць. Алешка.
•••
Асноўны капітал гл. капітал.
У асноўным — у агульных, істотных рысах, у галоўным.
асно́ўны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да асновы (у 5 знач.). Асноўныя ніткі.
асно́ўны 3, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да асновы (у 8 знач.). Асноўны вокісел. Асноўная соль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абаро́тны, ‑ая, ‑ае.
Спец.
1. Які прызначаны для абароту, знаходзіцца ў абароце (у 3 знач.). Абаротныя сродкі. Абаротны капітал. Абаротны баланс.
2. Які прызначаны для змены напрамку чаго‑н. у адваротны бок. Абаротная станцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накапле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. накапляць — накапіць і накапляцца — накапіцца.
2. толькі мн. (накапле́нні, ‑яў). Тое, што накоплена; капітал, зберажэнні. Накапленні ў прамысловасці. □ Цэх даў больш 300 тысяч рублёў звышпланавых накапленняў. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абярну́цца, абярну́ся, абе́рнешся, абе́рнецца; абярні́ся; зак.
1. Павярнуць галаву, тулава назад, убок, аглянуцца.
А. на знаёмы голас.
2. Паваліцца на бок, перакуліцца; разліцца, высыпацца з перавернутай пасудзіны.
Малако абярнулася.
Воз з сенам абярнуўся.
3. Схадзіць, з’ездзіць куды-н. і вярнуцца назад; справіцца (разм.).
За гадзіну можна два разы а.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Ператварыцца ў новую якасць, змяніцца; нечакана набыць іншы кірунак, сэнс.
Гора абярнулася ў радасць.
Хто ведае, як усё абернецца.
5. кім-чым або ў каго-што. У казках і павер’ях: ператварыцца ў каго-, што-н. пры дапамозе чараў.
А. дрэвам.
6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зрабіць абарот (пра капітал, грошы).
Капітал абярнуўся ў адзін год.
7. Змяніць веру.
А. ў іншую веру.
|| незак. абаро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)