◎ Мя́гнуць 1 ’аслабець, зваліцца’ (КЭС, лаг.; Нас.), ’хацець піць’ (Юрч.), ’(аб вуснах) трэскацца ў час спёкі’ (Др.-Падб.). Да смага, смагнуць (гл.).
◎ Мя́гнуць 2 ’моцна ўдарыць па мятай частцы цела’ (Шат.). Да шмякнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазлята́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.
1. Зляцець адкуль-н. — пра ўсіх, многіх.
Куры пазляталі з седала.
2. Паляцець, вылецець куды-н. — пра ўсіх, многіх.
Шпакоў не відаць, некуды пазляталі.
3. Зваліцца — пра ўсіх, многіх ці ўсё, многае (разм.).
Шапкі пазляталі з коннікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пове́ргнуться
1. уст. звалі́цца, упа́сці; ру́шыцца;
2. перен. упа́сці; (погрузиться) апусці́цца; агарну́цца (чым); см. поверга́ться.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сваля́ться
1. (получиться в результате валяния) звалі́цца;
2. (о волосах, шерсти) разг. скалду́ніцца, збі́цца, зля́мчыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дулукі́ («зваліўся дулукі» ’на падлогу, на зямлю’, Касп.). Відаць, з дулуйкі́ < *долойкі́ ’тс’. Параўн. рус. дыял. доло́й ’уніз, на зямлю’. Параўн. таксама рус. смал. доло́йки ’прэч, вон, далоў’, дулаки́ (быть в дулаках) ’зваліцца на падлогу’ (гл. СРНГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баба́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. Зваліцца адкуль‑н. з шумам; упасці. Бабахнуцца з страхі. □ Але Дзяніс, калі нахілілася дрэва, забыўся на бацькаву параду. Пабег якраз у той бок, куды мелася бабахнуцца дрэва. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скулі́цца, скулюся, скулішся, скуліцца; зак.
Разм. Упасці, зваліцца. Старому Пеўню дрэнны сон прысніўся, Устрапянуўся ён і... з седала скуліўся. Валасевіч. Буланы спудзіўся і, захропшы, ірвануў калёсы так, што Тарас ледзь не скуліўся з воза. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гру́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм.
1. Шумна, з грукатам зваліцца або паваліцца. Засланка са звонам грукнулася аб падлогу. Чарнышэвіч.
2. Ударыцца, стукнуцца аб што‑н. У сенцах .. [Карней Адамавіч] наткнуўся на начоўкі і моцна грукнуўся ілбом аб вушак. Скрыпка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зва́львацца I несов.
1. в разн. знач. сва́ливаться; (вниз — ещё) па́дать; свора́чиваться; (о самолёте, машине, корабле — ещё) накреня́ться; см. звалі́цца I;
2. страд. сва́ливаться; сбра́сываться; опроки́дываться; свора́чиваться; накреня́ться; см. зва́льваць I
зва́львацца II несов.
1. сва́ливаться, ука́тываться; см. звалі́цца II;
2. страд. валя́ться, ука́тываться, свойла́чиваться; см. зва́льваць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пялёхаць ’плюхаць, плёскаць’ (Юрч. Вытв.), пялёхкаць ’тс’ (там жа), пялёхкацца ’плюхацца ў вадзе; няўмела і доўга мыць бялізну’ (Наша Слова, 2000, 6 вер.), пялёхнуцца ’зваліцца’ (Жд. 3), сюды ж пялёх ’пра пялёсканне, наліванне’ (мсцісл., Нар. лекс.). Ад гукапераймальнага па паходжанні слова, суадноснага з гукаперайманнямі на ‑с, параўн. пялёсь, гл. пялёскацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)