пазапі́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Запісаць, занесці на паперу ўсё, многае. Пазапісваць свае думкі.

2. Запісаць, нанесці на плёнку, пласцінку ўсё, многае. Пазапісваць песні.

3. Унесці ў спіс, рэестр і пад. усіх, многіх або ўсё, многае. [Сакратар райкома] пазапісваў іхнія прозвішчы і паабяцаў выклікаць, калі што-небудзь надарыцца. Карпюк. // Уключыць у лік каго‑н. усіх, многіх. Пазапісваць у сведкі.

4. Разм. Скласці дакумент аб перадачы каму‑н. усяго або часткі чаго‑н. Пазапісваць рэчы на сына.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Знак, зроблены на чым-н., метка.

З. на дрэве.

2. Кароткі запіс.

Зрабіць заметку ў блакноце.

3. Кароткае паведамленне ў друку.

З. ў газеце.

◊

На заметку ўзяць каго-што (разм.) — звярнуўшы на каго-, што-н. увагу, запомніць, запісаць.

|| прым. заме́тачны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагавары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак.

1. чаго і без дап. Сказаць многа чаго-н.

Н. лішняга.

Н. кампліментаў.

2. на каго (што) і без дап. Узвесці паклёп.

Н. на дзяўчыну.

3. што. Запісаць на спецыяльнае прыстасаванне для гуказапісу (дыктафон і інш.).

4. што. Тое, што і загаварыць² (разм.).

◊

Нагаварыць сорак бочак арыштантаў (разм.) — расказаць шмат неверагодных гісторый.

|| незак. нагаво́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выка́званне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. выказваць — выказаць (у 1, 3 знач.).

2. Выказаная думка, погляд. Выказванні класікаў марксізма-ленінізма аб літаратуры. □ Лектар гаварыў, часта спасылаючыся на свае выказванні па гэтаму пытанню. Галавач.

3. Выступленне. Запісаць выказванні на магнітафонную стужку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́звішча, ‑а, н.

Найменне, агульнае для ўсёй сям’і, якое дзеці атрымліваюць звычайна па бацьку, а жонка па мужу. Запісаць прозвішча. Назваць сваё прозвішча. □ — Дазвольце быць знаёмым з вамі. Маё прозвішча — Шулевіч. Колас. Апошнім чытаў вершы сціплы на выгляд хлопец па прозвішчу Заранік. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пу́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Партыя гульні ў карты (прэферанс, вінт і пад.), а таксама асобая графа для запісу вынікаў гульні. Запісаць у пульку. □ [Глеб:] — Яны такія, гэтыя прэферансісты, як пачнуць пульку, дык і праз суткі могуць не скончыць. Васілёнак.

[Ад фр. poule — стаўка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыск, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Прадмет, дэталь якой-н. машыны, прыстасавання ў выглядзе плоскага круга.

Д. электрапілы.

Д. аўтамата.

2. Спартыўны снарад у форме круга, які прымяняецца для кідання.

Кінуць д.

3. Аптычны носьбіт інфармацыі ў выглядзе плоскага круга.

Выпусціць д.

Запісаць д.

Модныя дыскі.

4. Прыстасаванне для захоўвання інфармацыі на камп’ютары.

Магнітны д.

Аптычны д.

|| прым. ды́скавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Дыскавая барана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акты́ў, ‑тыву, м.

1. Найбольш дзённая, ініцыятыўная частка якой‑н. арганізацыі, калектыву. Партыйны актыў. Камсамольскі актыў. Аўтарскі актыў. Вытворчы актыў.

2. Частка балансу, якая ўключае ўсе віды каштоўнасцей прадпрыемства (грошы, тавары і інш.); проціл. пасіў. // перан. Поспехі, дасягненні, перавагі чые‑н. Запісаць у актыў.

[Ад лац. activus — дзейны, дзейсны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спіса́ць, спішу́, спі́шаш, спі́ша; спішы́; спі́саны; зак.

1. што. Перапісаць з арыгінала што-н., зрабіць рукапісную копію чаго-н.

С. з дошкі сказы.

С. вершы са зборніка паэзіі.

2. што. Паказаць (у жывапісе, літаратуры), выкарыстаўшы каго-, што-н. як прататып, натуру.

С. копію з карціны.

3. што і з дадан. Запісаць у спіс каго-, што-н.

С., колькі чаго патрэбна для паходу.

4. што. Дакументальна афармляючы, запісаць як зрасходаванае або непрыгоднае.

С. старое абсталяванне.

5. што. Запоўніць пісьмовымі знакамі да канца; зрасходаваць (сшытак, аркуш паперы і пад.).

С. усе старонкі ў сшытку.

6. што. Зрасходаваць на пісанне (разм.).

С. чарніла.

7. перан., каго-што. Спаласаваць, збіць (разм.).

С. ногі дубцом.

8. каго-што. У маракоў, авіятараў і пад.: звольніць, адправіць у запас (спец.).

С. на бераг.

|| незак. спі́сваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. спі́сванне, -я, н. (да 1—6 і 8 знач.) і спіса́нне, -я, н. (да 4 і 8 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акты́ў I, -ты́ву м. акти́в;

парты́йны а. — парти́йный акти́в

акты́ў II, -ты́ву м., бухг., перен. акти́в;

запіса́ць у а. — записа́ть в акти́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)