◎ Няха́цца (няхацьца) ’нянчыцца, займацца чым-небудзь дзеля забавы; мець любоўныя дачыненні’, няханне ’забава з чым-небудзь; маруднае выкананне чаго-небудзь’ (Нас.). Відаць, «спешчаная» форма ад нянчыцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
досу́г м.
1. во́льны час, мн. во́льныя часі́ны;
на досу́ге во́льным ча́сам, во́льнай часі́най;
2. (развлечение) уст. заба́ва, -вы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Глум, глумі́цца, глумі́ць ’псаванне; адходы’, ’псавацца, псаваць’, ’жартаваць і да т. п.’ (БРС, Шат., Касп.). Вельмі разгалінаванае сямейства слоў, вядомае ва ўсіх групах слав. моў. Прасл. *glumiti (sę), *glumъ, *gluma (агляд вялікага матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 6, 147–149). Зыходным для дзеяслова *glumiti лічацца назоўнікі *gluma, *glumъ, якія даследчыкі суадносяць з *glupъ. Услед за Бернекерам (1, 308) лічыцца роднасным са ст.-ісл. glaumr ’шумная забава’, ст.-англ. glēam ’забава, жарты, гульня’, грэч. χλεύη ’жарт’ і г. д. Іншыя версіі лічацца не вельмі надзейнымі. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 416; Слаўскі, 1, 296.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гу́лі, -яў ед. нет, разг.
1. гуля́нье ср., заба́ва ж.;
пайсці́ на г. — пойти́ на гуля́нье;
2. (праздное времяпрепровождение) безде́лье ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Неўзаба́ве ’ў хуткім часе; не затрымліваючыся’ (Гарэц., Касп.), неўзаба́ві (неўзабави) ’хутка, без затрымкі; незадоўга’ (Нас.), niŭzabávia ’у хуткім часе’ (Варл.), неўзаба́ўкі ’без затрымкі’. Прыназоўнікавае словазлучэнне з м. скл. (Карскі 2-3, 76) назоўніка забава, забаўка ’прамаруджванне, замаруджванне’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́баўка, ‑і, ДМ ‑баўцы; Р мн. ‑бавак; ж.
1. Тое, што і забава. [Пятро Захаравіч] перагортваў альбом проста так, дзеля забаўкі, але хутка зацікавіўся не на жарт. Краўчанка. Праз нейкі час рыба пачала браць прынаду. Кравец захапіўся гэтай забаўкай. Чорны.
2. Рэч, якая служыць для гульні дзецям, цацка. З гліны пеўнікі-свісткі — Забаўкі для малых. Броўка. Паходня пазіраў то на забаўкі на стале, то на Марынчын твар. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фі́рма, ‑ы, ж.
1. У капіталістычных краінах — прамысловае ці гандлёвае прадпрыемства, пад маркай якога прадаюцца ці вырабляюцца тавары. Замежныя машыны відны ў вялікіх люстраных вітрынах — іх прадаюць іншакраінныя фірмы. Мележ. Зоркай ён [Хендрыкс] стаў дзякуючы бясспрэчнаму музычнаму таленту, на якім нажываліся менэджэры, фірмы грамзапісаў, буйнейшыя выдаўцы. «ЛіМ».
2. У Савецкім Саюзе — аб’яднанне аднародных або сумежных прадпрыемстваў.
3. перан. Разм. Знешні выгляд, прыкрыцце чаго‑н. Пустая забава пад фірмай кахання.
[Іт. firma — подпіс.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вечару́ха ’вечарынка перад вяселлем у жаніха’ (Інстр. II); ’вечар перад вяселлем у маладой’ (Бяльк.), рус. вечеру́ха: паўд. ’вячэрняя забава, вечарынка’, арл., разан. ’дзявочнік напярэдадні вяселля’, арл., смал., калуж. ’вячэрняя бяседа вясельных гасцей’. Беларуска-рускае ўтварэнне ад вечар (гл.) пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ux‑a.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вечарні́ца ’вечарынка, забава’ (Др.-Падб., Нас. Доп., Яруш.), рус. (на руска-ўкраінскім паграніччы) вечерница ’вячэрні сход моладзі’, укр. вечерниці ’тс’, польск. wieczornica, wieczornice ’вячоркі’. Паўночнаслав. утварэнне ад прыметніка večerьn‑ь і суф. ж. р. Nomen agentis ‑ic‑a (параўн. польск. wieczornica ’дзяўчына, якая ходзіць на вячэрнія сходы або на вечарніцы’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уце́ха ж.
1. заба́ва, ра́дость, наслажде́ние ср., отра́да;
2. утеше́ние ср., уте́ха;
то́лькі ў пра́цы і знахо́дзіш ~ху — то́лько в рабо́те и нахо́дишь утеше́ние (уте́ху)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)