эфекты́ўнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць эфектыўнага. Прадукцыйнасць грамадскай працы — важнейшы паказчык эфектыўнасці вытворчасці. □ Трэба больш думаць, клапаціцца пра эфектыўнасць тэхнікі, адчуваць сваю ўласную адказнасць за гэта. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прася́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак., чым.

Пранікнуцца, напоўніцца якім‑н. пачуццём, перакананнем, ідэяй. — Трэба прасякнуцца адказнасцю за даручаную вам справу і думаць аб гэтым кожную хвіліну. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго.

Разм. Тое, што і вінаваціць. [Павел Іванавіч:] — Я, калі пачынаю думаць пра гэта, дык, па праўдзе сказаць, перш за ўсё віню самога сябе. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пападу́маць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Думаць доўга, неаднаразова. Распрануўшыся, [Міхаленя] кінуў шынель на спінку ложка, азірнуўся. — Так і ляжаў адзін у палаце? — Але... Страшэнны сум. Затое пападумаў. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праду́маць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. што. Дакладна, старанна абдумаць. Аўгіня прадумала ўсе спосабы і расказала аб іх бабцы Насці. Колас.

2. Думаць некаторы час. Прадумаць усю ноч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атума́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

1. Зацягнуцца, накрыцца туманам, смугою; затуманіцца. // Зацягнуцца, страціць празрыстасць (пра вочы).

2. перан. Страціць здольнасць ясна думаць, разважаць; затуманіцца. [Стэфа:] — Атуманілася галава... Усё пераблыталася. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́ўга,

Прысл. да доўгі (у 2 знач.). Доўга думаць.

•••

Ці доўга, ці коратка (нар.-паэт.) — праз некаторы час, невядома колькі часу. Ці доўга .. [Іван] спаў, ці коратка, аж прыбягае ваўчыха. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самомне́ние ср. ганарлі́васць, -ці ж., самаўзвышэ́нне, -ння ср.;

страда́ть самомне́нием быць ганарлі́вым, шмат пра сябе́ (аб сабе́) ду́маць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сумы́сля, прысл.

Тое, што і сумысна. [Мікіта] сумысля не спяшаўся ісці, было прыемна думаць аб будучыні. Галавач. Гэта сумысля падпальваюць балота палешукі, каб на выгаралым месцы расла налета маладая, лепшая трава. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супако́іцца, -ко́юся, -ко́ішся, -ко́іцца; зак.

1. Стаць спакойным, не хвалявацца; перастаць шумець, пачаць весці сябе ціха.

С. пасля стрэсу.

Дзеці супакоіліся позна.

2. Задаволіцца дасягнутым, зробленым. перастаць турбавацца.

С. думаць пра кар’еру.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Аслабіць праяўленне чаго-н.; сціхнуць.

Зуб пад раніцу супакоіўся.

4. Стаць спакойным, нерухомым.

Мора супакоілася.

|| незак. супако́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. супакае́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)