Еванге́лле з ц.-слав. мовы, дзе ѥвангелиѥ < грэч. εὐαγγέλιον ’добрая вестка’ (Фасмер, 2, 5). Форма евангелія (Яруш.) запазычана з польск. (польск. ewangelia).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наўме́це, наўмеці ’на прыкмеце’: Была наўмеці добрая сасонка — нехта забраў ужо (бялын., Янк. Мат.). Да ме́та ’прыкмета’, меціць ’пазначаць’; структурная паралель наўве́це ’тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паску́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак. (разм., груб.).

1. Пакідаць пасля сябе бруд, гадзіць.

Добрая птушка ў сваё гняздо не паскудзіць (прыказка).

2. што. Брудзіць, пэцкаць, псаваць.

П. сцены.

3. перан. Рабіць гадасці, шкодзіць.

|| зак. напаску́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзе́я, -і, мн. -і, дзей, ж.

1. Дзейнасць, справа.

Там добрая д., дзе адзін арэ, а другі сее (з нар.).

2. Падзея, пра якую ідзе гаворка.

Д. адбываецца ў часы вайны.

3. Закончаная частка драматычнага твора або тэатральнай пастаноўкі.

Камедыя ў трох дзеях.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Аванэ́ля ’малітва па нябожчыку’ (Сцяшк. МГ) да авангэлія < польск. jewangelia. Параўн. аванэля (awanelja) (Федар.). Слова грэчаскага паходжання (εὐαγγέλιον ’добрая вестка’). Параўн. Фасмер, ИОРЯС, 12, 2, 232.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падвярэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Разм. Натрудзіць, натаміць да болю. Падвярэдзіць нагу. □ — Дарога добрая, каня мы не падвярэдзім! Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пярша́к, першаку, м.

Разм. Тавар першага гатунку. // Першая самагонка з затору ​2. [Стрыбульскі:] Толькі [ёсць] самагонка! Але добрая. Пяршак! Першы сорт! Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чу́тнасць, ‑і, ж.

1. Ступень выразнасці гучання. Добрая чутнасць. Мяжа чутнасці.

2. Магчымасць чуць, слухаць каго‑, што‑н. Чутнасць выбухаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схо́ванка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Месца, дзе можна знайсці прытулак, схавацца ад каго-, чаго-н.

С. ад дажджу.

У гушчары добрая с. ад спёкі.

2. Таемнае месца; збудаванне для ўкрыцця каго-, чаго-н.

Трымаць золата ў схованцы.

Патайная с. для грошай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́праць, ‑прае; зак.

Загінуць ад недахопу паветра (пра пасевы). Сёлетняй вясною да каліва выпрала жыта, і цяпер там адрасла добрая трава. Нікановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)