латру́га, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑рузе, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. лаянк. Лодар, гультай; п’яніца. [Дземідзенка:] — Такі ўжо, скажу вам, латруга, не паспее падняцца з пасцелі — падавай гарэлку. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

убо́іна, ‑ы, м. і ж.

Адпеты гультай, неслух. — Што гэта, «убоіна»? — пытаецца Ніна, спыніўшы прасці. — Ну, гультайка, няўдаліца... Брыль. [Бацька:] — Казаў жа я табе, каб пачапіў шнурок, а ты, убоіна; не паслухаў бацьку. Масарэнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лени́вец

1. (лентяй) гульта́й, -тая́ м.;

2. зоол. ляні́вец, -ні́ўца м.;

3. техн. ляні́вец, -ні́ўца м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

байба́к, ‑а, м.

1. Стэпавая жывёліна атрада грызуноў, якая восень і зіму праводзіць у спячцы; стэпавы сурок.

2. перан. Разм. Пра непаваротлівага, гультаяватага чалавека; абібок, гультай. [Максім:] — Я і маці за цябе, байбак, душой пакутуем. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гуля́ка, ‑і, м.

Разм. Той, хто гуляе, любіць гуляць (у 1, 2, 4, 5 і 6 знач.). Пра музыку вечна ходзіць Слава кепская ў народзе: «Не касец і не ратай, А гуляка і гультай». Бачыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закаране́лы, ‑ая, ‑ае.

Застарэлы, які цяжка паддаецца зменам. Закаранелая хвароба. Закаранелыя звычкі. // Упарты, непапраўны. Закаранелы гультай. Закаранелы ўласнік. □ Гарасім думаў, што Андрэй не такі ўжо закаранелы грэшнік, якім ён лічыў яго дагэтуль, толькі грубы, рэзкі. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перабіндзюга́цца ’ад гультайства стаць бадзягай’ (Нас.). Да пера- (гл.) і біндзюга́цца ’быць гуляшчым, бадзякай, гультаём’, якое ад біндзюга(йла) (гл.) < літ. biñdėгультай’, bìndzaгультай, нядбайнік; бадзяка’ (Аткупшчыкоў. Лекс. балтызмы, 34–35; Лаўчутэ, Балтизмы, 59). Параўн. таксама бі́ндусгультай’, біндзю́к ’хлапчук — гультай і гарэза’, укр. бинджукгультай, абібок’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заі́ка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑іцы, Т ‑ай, ж.

Той, хто заікаецца (у 1 знач.). Гэта быў бедны местачковы дзяцюк гадоў за дваццаць, бязвусы, безбароды, трохі заіка, трохі гультай і трохі прыдуркаваты. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праздношата́ющийся разг.

1. прил. гуля́шчы;

2. сущ. бадзя́ка, -кі м. и ж., гуля́шчы, -шчага м., гульта́й, -тая́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пабадзя́й ’бадзяка, гультай’ (КЭС, лаг.). Ад пабадзяцца < бадзяцца (гл.) з суф. -a/б. Адносна суфіксацыі параўн. гультай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)