шыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Знізу, з вуліцы далятаў гоман людзей, шыпенне шын па нагрэтым асфальце. Шамякін. Над коламі-бегункамі ў паравоза з шыпеннем вырвалася клубкаватая белая пара. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лаёнка 1 ’адна асобай штука бялізны’ (Мядзв.), ’ануча (аб чалавеку)’ (Нас.). Да лайно 3 (гл.). Суф. ‑ёнка ў выніку намінацыі ⁺лаёная бялізна, адзежына (як бялёнка, цалёнка, гл. Сцяцко, Афікс. наз., 103).

Лаёнка 2, ла́інка ’безупынны гоман, крык з брыдкіх, абразлівых слоў’ (КЭС, лаг.). Да ла́янка < ла́яць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бо́мы, ‑аў; адз. (рэдка) бома, ‑ы, ж.

Званочкі ў выглядзе пустых металічных шарыкаў з кавалачкамі металу ўсярэдзіне; прымацоўваюцца да хамута ці дугі. Крык і гоман на дарозе, Бомы стогнуць і звіняць. Колас. Дзесьці ў прасторах празвінелі бомы. Трус.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шум, пошум; шолам, гамана (разм.); галас (абл.); гоман (іран.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

маўклі́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць маўклівага. Па натоўпу хваляй прабег трывожны гоман і за ім глыбокая, непарушная, напружаная маўклівасць. Галавач. Было штось незвычайна важнае і велічнае ў гэтым далёкім харастве недасяжных зор і ў гэтай маўклівасці цёмнага бяздоннага неба. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ло́пат, ‑у, М ‑паце, м.

Тое, што і лапатанне. Асцярожныя глушцы, не падпускаючы і блізка да сябе чалавека, з цяжкім і рэзкім лопатам крыл[а]ў узнімаліся ўверх і знікалі паміж дрэвамі. Гурскі. Звоняць чаркі, трашчаць скваркі, Лопат, гоман, смех і крык... Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыцішэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Разм. Тое, што і прыціхнуць (у 1 знач.). З наступленнем ночы горад прыцішэў. Гоман прыцішэў. □ Вера прыцішэла і амаль не ўтыкалася ў гутарку. Зарэцкі. Костусь асеў і прыцішэў у тыя дні, хадзіў сам не свой. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лоскат 1 ’ласкатанне, казытанне’, ’сверб’ (Гарэц., Федар. 1, Нас., Бяльк., Ян., ТС). Укр. лоскіт, лоскоти, ласкоти, рус. прыбалт. ласкотка, польск. łaskotki, в.-луж. łoskot. Прасл. laskotъ ’козыт’. Да laskotati > ласкатаць 1 > ласка (гл.) з пераходам а > о (параўн. дараваць — адорваць, плаціць — заплочаны).

Лоскат 2 ’пошчак’ (Гарэц.), ’моцная, апрыклая балбатня’ (Нас.), укр. ло́скіт ’трэск’, рус. ло́скот, лоскота́ ’пустая балбатня, плёткі’, польск. łoskot, чэш. loskot ’грук, рэха, стук, шчоўк’, славен. loskòt ’балбатня’, ст.-серб.-харв. лоскот ’гул’, ц.-слав. лоскотъ ’гоман, крык, шум, звон, гуд’. Прасл. loskotъ ’грукат, шум, гоман’ — nomen actionis ад ласкатаць 2, якое з’яўляецца інтэнсівам да гукапераймальнага loskati, роднасна блізкага да літ. laskúoti, lakštúoti ’весела спяваць’, łazgė́ti ’балбатаць не змаўкаючы’. Чаргуецца з лёскат і ляскаць (гл.) (Бернекер, 1, 734; Фасмер, 2, 521; Слаўскі, 5, 208–210).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адабрэ́нне, ‑я, н.

Прызнанне чаго‑н. правільным, станоўчым; пахвала, заахвочванне. Гоман адабрэння. □ Працоўныя Беларусі яшчэ раз выказалі сваё гарачае адабрэнне палітыкі Камуністычнай партыі і Савецкага ўрада. «Звязда». Поспехі беларускага народа ў будаўніцтве новага жыцця выклікалі адабрэнне і гарачыя сімпатыі ў зарубежных сяброў. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рассусо́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Доўга разважаць, гаварыць; траціць час на размовы. [Харчаў] перасіліў гоман у зале. — Я, канешне, рассусольваць не люблю, але з людзьмі невінаватымі я гавару вытрымана і ветліва. Мележ. — Пайшлі, нечага тут рассусольваць з ім, — як заўсёды, узгарэлася Прусава. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)