простанаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Які мае адносіны да простага народа, простанароддзя; уласцівы яму. Простанародная гаворка. Простанародныя манеры. Простанародны быт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Размо́ва ’гаворка’, ’мова, вымаўленне’ (ТСБМ), ’размова’ (швянч., Сл. ПЗБ; Бяльк., Гарэц., Шпіл., Булг., Мал., Др.-Падб.), ’рознагалоссе’ (Нас., Гарэц.). Сюды ж размо́вка ’сварка, спрэчка, нязгода’ (Нас.). Да мова (гл.). Хутчэй за ўсё, запазычана з польск. rozmowa ’гаворка; перамова’ (Бел.-рус. ізал., 9).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасыхо́дзіцца, ‑дзіцца; ‑дзімся, ‑дзіцеся, ‑дзяцца; зак.
Сысціся — пра ўсіх, многіх. З двара пасыходзіліся суседзі, і пачалася несканчоная шматгалосая гаворка. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́я, -і, мн. -і, дзей, ж.
1. Дзейнасць, справа.
Там добрая д., дзе адзін арэ, а другі сее (з нар.).
2. Падзея, пра якую ідзе гаворка.
Д. адбываецца ў часы вайны.
3. Закончаная частка драматычнага твора або тэатральнай пастаноўкі.
Камедыя ў трох дзеях.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вяза́цца, вяжу́ся, вя́жашся, вя́жацца; вяжы́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чым. Знаходзіцца ў адпаведнасці з чым-н.; узгадняцца.
Версія не вяжацца з фактамі.
2. да каго. Прыставаць, чапляцца.
Не вяжыся да чалавека.
◊
Не вяжацца гаворка (разм.) — не атрымліваецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прачу́тка ’чутка, гаворка’ (Янк. 3.), без прочу́тку ’без просыпу’ (ТС). Да *прачуць < чуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свя́зный скла́дны, звя́зны;
свя́зный расска́з скла́днае (звя́знае) апавяда́нне;
свя́зная речь звя́зная (скла́дная) гаво́рка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гамо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм.
1. Тое, што і гаворка (у 1 знач.); гутарка, размова. [Алеся] хвалявалі падазрэнні на Парэчкуса, і ён паволі павярнуў гамонку ў гэтым напрамку. Броўка.
2. Тое, што і гаворка (у 2 знач.); гоман. Цішыня панавала навокал: ні людской гамонкі, ні брэху сабакі, ні кудахтання курыцы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падвы́піць, ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; зак.
Разм. Крыху, нямнога выпіць спіртнога; стаць, зрабіцца злёгку п’яным. Падвып’юць, ведаеш, мужчыны. Ото гаворка распачнецца! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памо́ўка, ‑і, ДМ ‑моўцы; Р мн. ‑мовак; ж.
Гаворка (ужываецца звычайна ў прымаўцы: Пра воўка памоўка, а воўк і тут).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)