пажа́рніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які належыць пажарніку. Пажарніцкая каска. □ Быў.. [Панця] у сіняватай пажарніцкай форме, нават з нейкай сумнай на баку, нібы вайсковай, нібы паштарскай. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пялётка ’бярэт’ (паст., Сл. ПЗБ). Запазычана з польск. pilotka ’пілотка’, ад pilot ’пілот’, г. зн. ’шапка, першапачаткова характэрная для пілотаў’, параўн. піло́тка ’від вайсковай шапкі’ (запазычана з рус. пило́тка ’тс’, ад пило́т ’лётчык’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карабіне́р, ‑а, м.
1. Узброены карабінам салдат асобай вайсковай часці адборных стралкоў у арміях краін Заходняй Еўропы і Расіі да сярэдзіны 19 ст.
2. Жандар у Італіі.
[Фр. carabinier.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паро́ль, ‑я, м.
Сакрэтнае ўмоўнае слова або фраза для апазнавання сваіх людзей на вайсковай службе або ў канспіратыўных арганізацыях. Пароль і адрас Сашу дала сваячка — падпольшчыца Ядзя Дубіцкая. Новікаў.
[Ад фр. parole — слова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капцёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Ротны або батальённы склад вайсковай амуніцыі і абмундзіравання. У ротнай капцёрцы стаяць мае боты, што зведалі добра далёкія маршы. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асабо́вы, -ая, -ае.
1. гл. асоба.
2. Які мае адносіны да пэўнай асобы, пэўных асоб.
○
Асабовы рахунак — рахунак у банку, адкрыты на імя пэўнай асобы.
Асабовая справа — папка з дакументамі якой-н. асобы, што працуе ў пэўнай установе.
Асабовы склад (састаў) — рабочыя, служачыя якой-н. установы, вайсковай часці і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пароль ’сакрэтнае ўмоўнае слова або фраза для апазнання сваіх людзей на вайсковай службе або ў канспіратыўных арганізацыях’ (ТСБМ). З рус. пароль (Крукоўскі, Уплыў, 82), якое з франц. parole ’слова, гутарка’ < народна-лац. *parábola з грэч. παραβολή ’прытча’ (Фасмер, 3, 208).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паднасі́цца, ‑носіцца; зак.
Разм. Крыху знасіцца. Цяпер.. [Марыя] была ў вайсковай форме, у той самай, якую некалі пакінула ў лесе разам з медыкаментамі. Паднасілася ўжо гэтая форма, даўно разышліся тыя медыкаменты. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
белабіле́тнік, ‑а. м.
Разм. Той, хто мае белы білет; вызвалены ад вайсковай службы. Бацька быў белабілетнік, не прыгодны да воінскай павіннасць па стану здароўя, таму яго вызвалілі ад салдацкай службы. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лазарэ́т, ‑а, М ‑рэце, м.
1. Уст. Бальніца для бедных.
2. Невялікая лячэбная ўстанова пры вайсковай часці; шпіталь. Палкавы лазарэт. Палявы лазарэт. □ [Таня:] — Маці служыла з .. [бацькам] у адным палку — яна была сястрою ў лазарэце... Каваль.
[Фр. lazaret, іт. lazaretto ад імя пракажонага жабрака Лазара ў евангельскай прытчы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)