фосфарабактэры́н, ‑у, м.

Бактэрыяльнае ўгнаенне, якое ўтрымлівае споры бактэрый, здольных пераводзіць арганічныя фосфарныя злучэнні глебы ў даступныя для раслін формы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

антыце́лы, ‑аў; адз. антыцела, ‑а, н.

Рэчывы, якія ўтвараюцца ў арганізме пры ўвядзенні ў яго чужародных бялкоў, бактэрый і іх ядаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бактэрыялагі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да бактэрыялогіі. Бактэрыялагічныя даследаванні.

2. Звязаны з прымяненнем хваробатворных бактэрый як сродку зброі. Бактэрыялагічная вайна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хіці́н, ‑у, м.

Арганічнае рэчыва групы вугляводаў, якое ўваходзіць у склад знешняга покрыва членістаногіх, а таксама абалонак клетак грыбоў, некаторых відаў водарасцей і бактэрый.

[Ад лац. chitimum з грэч. chitōn — хітон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надску́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Спец. Верхні слой скуры. Надскурка ахоўвае арганізм ад пранікнення бактэрый. // Плеўка, якая пакрывае зверху ліст і сцябло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клубе́ньчык, ‑а, м.

1. Памянш. да клубень.

2. Патаўшчэнні на каранях бабовых і некаторых іншых раслін, выкліканае дзейнасцю бактэрый, што паглынаюць азот з паветра, які затым пераходзіць у глебу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фітанцы́ды, ‑аў; адз. фітанцыд, ‑у, М ‑дзе, м.

Лятучыя рэчывы, якія ўтвараюцца пераважна вышэйшымі раслінамі і здольныя стрымліваць рост бактэрый, грыбоў і прасцейшых. Выдзяляючы своеасаблівыя пахкія рэчывы, названыя фітанцыдамі, дрэвы забіваюць вакол сябе шкодныя і для чалавека бактэрыі. Сачанка.

[Ад грэч. phytón — расліна і лац. caedo — забіваю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разво́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

1. Інструмент для развядзення зубоў пілы.

2. Абл. Разведзеная з мужам жанчына. [Брыгадзір:] — Жыве тут адна разводка. У краме працуе. Маладая, без дзяцей. Навуменка.

3. Спец. Вадкая сумесь; раствор. Вадкая разводка бактэрый.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спо́ры, спор; адз. спора, ‑ы, ж.

1. Мікраскапічныя зачаткі некаторых раслінных арганізмаў (імхоў, папаратнікаў, грыбоў і пад.), якія служаць для размнажэння і распаўсюджвання іх, а таксама (у бактэрый) для захавання ў неспрыяльных умовах.

2. Акружаныя тоўстай абалонкай аднаклетачныя зародкі прасцейшых жывёл класа спаравікоў, якія служаць для распаўсюджвання і захавання ў неспрыяльных умовах.

[Ад грэч. spora — пасеў, семя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аглюціна́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Склейванне ў камячкі бактэрый, чырвоных крывяных цельцаў і інш. мікраарганізмаў пры ўздзеянні на іх імуннай сывараткі.

2. З’ява, уласцівая граматычнаму ладу мангольскіх, цюркскіх, фіна-угорскіх і інш. моў, паводле якой граматычныя адносіны (склон, лік і г. д.) вызначаюцца з дапамогай далучэння адназначных стандартных афіксаў да нязменных асноў або каранёў.

[Лац. agglutinatio — склейванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)