Малёўка ’каляровы аловак’ (ТС), ’фарба’ (швянч., Сл. ПЗБ), малёўкі, маляўнікі ’рознакаляровыя алоўкі’ (Сцяшк. Сл.; Сл. Брэс.). Утворана ад маляваць (гл.) і суфікса ‑ʼоўка са значэннем прадмета дзеяння (Сцяцко, Афікс. наз., 62).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каранда́ш, ‑а, м.
Прылада для пісьма, чарчэння, малявання ў форме тонкай палачкі з графітавым або іншым сардэчнікам; аловак. Просты карандаш. Хімічны карандаш. Каляровыя карандашы. Маляваць карандашом.
•••
Браць (узяць) на карандаш гл. браць.
[Ад цюрк. кара — чорны і таш, даш — камень.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спіса́цца, спішу́ся, спі́шашся, спі́шацца; спішы́ся; зак.
1. Звязацца з кім-, чым-н. праз перапіску.
С. са сваімі аднакурснікамі.
2. У маракоў, авіятараў і пад.: звольніцца, выйсці ў запас (спец.).
С. з карабля.
3. Зрасходавацца пры пісьме; прыйсці ў непрыгоднасць (пра аловак, пяро і пад.).
Стрыжань спісаўся.
|| незак. спі́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. спіса́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уго́ддзе, ‑я, н.
Участак зямлі, які мае гаспадарчае прызначэнне. Сенакосныя ўгоддзі. Лясныя ўгоддзі. □ Васіліна забрала ў Люды аловак, прыхапіла з суседняга стала аркуш паперы і схілілася над картай, разглядаючы калгасныя ўгоддзі і іх межы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зато́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад затачыць.
2. у знач. прым. Завостраны. [Кастравіцкі] адчуваў у сабе гатоўнасць хоць зараз жа сесці за стол, узяць у рукі заточаны аловак, аркуш паперы, патануць у знаёмай стыхіі думкі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Піса́ла ’пяро’ (Нас.), рус. писало ’начынне для пісання’, стараж.-рус. писало ’грыфель’ (XI ст.), польск. старое pisadło, чэш. písadlo ’скрынка з чарнільніцай і пясочніцай’, славен. pisálo ’грыфель’, серб.-харв. пѝсаљка ’аловак’, макед. писалка ’тс’, ’ручка’, балг. писа́лка ’ручка з пяром’. Да прасл. *pьsati ’маляваць’ > пісаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пісу́лька 1 ’запіска, маленькі ліст’ (ТСБМ, Яруш., Нас., Шат., Касп., Бяльк.). З рус. пису́ля, пису́лька ’тс’. Да пісаць (гл.).
Пісу́лька 2 ’аўтаручка’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Параўн. серб.-харв. пѝсаљка ’аловак’, балг. писа́лка ’ручка’. Аказіянальнае сучаснае ўтварэнне. Суф. ‑ульк‑а, магчыма, з польск. ‑ul‑a, ul‑k‑a.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тачы́ць¹, тачу́, то́чыш, то́чыць; то́чаны; незак., што.
1. Рабіць вострым рэжучую частку, лязо чаго-н. з дапамогай тачыла, бруска і пад.; вастрыць.
Т. нож.
2. Рабіць прыдатным для карыстання (пра аловак).
3. Вырабляць што-н., апрацоўваючы на такарным станку.
Т. дэталі.
|| зак. натачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны (да 1 і 2 знач.) і вы́тачыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 3 знач.).
|| наз. тачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перечи́нить сов., разг.
1. (починить всё, многое) папра́віць; (отремонтировать) парама́нтаваць; (наложить заплаты) пала́таць, пала́піць;
2. (починить заново) перавастры́ць (ало́вак);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перечи́нивать несов., разг.
1. (чинить всё, многое) пра́віць, папраўля́ць; (ремонтировать) рамантава́ць; (класть заплаты) ла́таць, ла́піць;
2. (чинить заново) пераво́стрываць (ало́вак);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)