несвядо́мы, -ая, -ае.
1. Які не ўсведамляе сваіх адносін да рэчаіснасці.
Несвядомае дзіця.
2. Якому не ўласціва ўсведамленне сваіх абавязкаў.
Н. работнік.
3. Які адбываецца без кантролю свядомасці; інстынктыўны.
Н. ўчынак.
|| наз. несвядо́масць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праваадно́сіны, ‑сін; адз. няма.
Від грамадскіх адносін паміж людзьмі, якія рэгулююцца шляхам устанаўлення і дастасавання прававых норм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зва́ны, -ая, -ае.
1. Які атрымаў запрашэнне.
З. госць.
2. З запрошанымі гасцямі.
З. абед.
◊
Так званы — ужыв. для выражэння ўмоўнага значэння, іранічных або адмоўных адносін да каго-, чаго-н.
Вунь яны, вашы так званыя спецыялісты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бы́дла, -а, н.
1. зб. Буйная рагатая жывёла.
Гнаць б. ў поле.
2. перан. Пры выказванні зневажальных, пагардлівых адносін да каго-н. (разм., пагард.).
З дзяцінства ён толькі і чуў: «Мужык, б.».
|| прым. быдля́чы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зача́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Тое, што і зародак.
2. Адміраючы астатак недаразвітага органа ў арганізме, рудымент (спец.).
3. звычайна мн., перан. Пачатак, першае праяўленне чаго-н.
Зачаткі новых адносін.
|| прым. зача́ткавы, -ая, -ае.
З. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
міравы́¹, -а́я, -о́е.
1. Звязаны з устанаўленнем мірных адносін паміж спрэчнымі бакамі.
М. суд (дарэвалюцыйны суд, дзе разбіралі дробныя грамадзянскія і крымінальныя справы).
2. у знач. наз. мірава́я, -о́й, ж. Мірнае вырашэнне спрэчкі без суда.
Пайсці на міравую.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэасо́фія, ‑і, ж.
Рэлігійна-містычнае вучэнне аб яднанні чалавечай душы з богам і аб магчымасці непасрэдных адносін з тым светам.
[Грэч. theos — бог і sophia — мудрасць, веды.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сацыя́льны, -ая, -ае.
1. гл. соцыум.
2. Грамадскі, які мае адносіны да жыцця людзей і да іх адносін у грамадстве.
Сацыяльнае становішча.
Сацыяльнае асяроддзе.
○
Сацыяльнае забеспячэнне — дзяржаўная сістэма матэрыяльнага забеспячэння грамадзян у старасці, а таксама ў выпадку хваробы або непрацаздольнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
калана́т, ‑у, М ‑наце, м.
Форма прыгоннай залежнасці сельскага насельніцтва, якая з’явілася асновай феадальных адносін у Рымскай імперыі і ў раннім сярэдневякоўі.
[Лац. colonatus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазапарты́йны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца па-за партыяй, не звязаны з ёю; які не мае адносін да партыі. Пазапартыйная групоўка. Пазапартыйныя справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)