распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.
1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.
Р. абрус на стале.
2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).
Р. плечы.
◊
Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.
|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сарамата́ ’патаемныя часткі цела’ (Сл. ПЗБ), соромота́ ’палавыя органы’ (ТС), сарама́ценне ’тс’ (Байк. і Некр.), сарама́та ’сорам, ганьба’, сарама́ціць ’дакараць, выклікаючы пачуццё сораму’, ’ганьбіць, няславіць’ (КЭС). Да сорам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вібра́цыя, ‑і, ж.
1. Рытмічнае хістанне пругкага цела; дрыжанне. Вібрацыя машын.
2. Ваганне вышыні тону якога‑н. гуку (голасу, струны). Голас багаты вібрацыямі.
[Лац. vibratio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарачкапаніжа́льны, ‑ая, ‑ае.
Які зніжае павышаную тэмпературу цела. Гарачкапаніжальны сродак. // у знач. наз. гарачкапаніжа́льнае, ‑ага, н. Лякарства, якое зніжае тэмпературу. Хвораму далі гарачкапаніжальнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жалабабру́хі, ‑ая, ‑ае.
Спец. У выразе: жалабабрухія малюскі — клас беспазваночных жывёл тыпу малюскаў (цела чэрвепадобнае, у большасці на брушным баку маецца прадаўгаватае паглыбленне).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́чыва, ‑а, н.
Тое, з чаго складаецца фізічнае цела; матэрыя. Арганічнае рэчыва. Выбуховае рэчыва.
•••
Абмен рэчываў гл. абмен.
Крытычны стан рэчыва гл. стан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чле́нік, ‑а, м.
Спец. Адна з рухомых частак, на якія дзеліцца цела некаторых жывёльных і раслінных арганізмаў; сегмент. Членікі вусікаў пчалы. Членікі саліцёра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
артапеды́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да артапедыі. Артапедычнае лячэнне. // Прызначаны для лячэння якіх‑н. дэфармацый цела, для іх кампенсацыі. Артапедычная гімнастыка. Артапедычны абутак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баратэрапі́я, ‑і, ж.
Спец. Метад лячэння, пры якім штучна змяняецца атмасферны ціск, каб павялічыць папаўненне крывёй сасудаў якога‑н. органа або часткі цела чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гі́дзіцца, гіджуся, гідзішся, гідзіцца; незак.
Абл. Гадзіцца. За гэтыя суткі Лёдзя бадай што знелюбіла сама сябе, сваё цела, нават гідзілася дакрануцца да яго. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)