Каро́на, укр. корона, рус. корона. Запазычанне з польск. korona, якое ад лац. corona ’вянок’ (Булыка, Запазыч., 172; Бернекер, 574; Фасмер, 2, 334).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кро́за ’летуценне, мара’ (ТСБМ, Сцяшк.). Хутчэй за ўсё запазычанне з рус. літ. грёза ’тс’ з аглушэннем звонкага ўзрыўнога г і ацвярдзеннем р.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ла́гер ’стаянка войска, партызан, лесарубаў, піянераў у палявых умовах’ (ТСБМ), укр. ла́гер, ла́гор, ла́гир ’пастаўнік’. Запазычанне праз рускую мову з ням. Lager.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́рыс (Гарэц., Байк. і Некр., БРС, ТСБМ). Запазычанне з польск. narys ’накід, малюнак, зарые’ або паўкалька з рус. очерк, гл. рыса, рысаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прададнём ’досвіткам’ (астрав., Сл. ПЗБ). Да приди (гл. прад) і дзень (гл.). Запазычанне або калька польск. przedednie ’канец ночы, час перад світаннем’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саксу́н ’від качкі’ (Мат. Гом.). З рус. соксу́н ’утка Anas clypeata L.’. Паводле Фасмера (3, 709), запазычанне. Параўн. казах. soksur ’від качкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Слядзёнік ‘халоднакроўны’ (Нас.). Запазычанне з польск. śledzienik, śledzionik ‘іпахондрык’. Апошняе ад śledziona ‘селязёнка’; параўн. рус. сплин ‘іпахондрыя’ < англ. spleen ‘сплін’ < spleen ‘селязёнка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сто́лкі ‘прыстасаванне, на якім пілуюць дровы, дошкі’ (Сл. Брэс., Сл. рэг. лекс., Чэрн.). Запазычанне з польск. stołek, stołki ‘тс’ < stół (гл. стол).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інжы́р, рус. инжи́р, укр. інжи́р. Запазычанне з цюркскіх моў. Фасмер, 2, 133; Шанскі, 2, I, 77; Крукоўскі, Уплыў, 73 (праз рускую мову).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бак ’пасудзіна’ (БРС). Рус. бак, укр. бак. Паводле Фасмера, 1, 108, запазычанне з герм. моў (параўн. гал. bak ’рэзервуар, таз, балея’, ням. Back ’глыбокая драўляная міска для матроскага стала’, англ. back ’пасудзіна, чан’). Параўн. Клюге, 43. Шанскі, 1, Б, 13, спасылаючыся на Ушакова, хоча бачыць тут запазычанне з франц. bac. Больш пераконвае тлумачэнне Фасмера, таму што рус. слова мела значэнне і марскога і ваеннага тэрмінаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)