адасла́ць сов., в разн. знач. отосла́ть; (удалить — ещё) усла́ть;
а. пісьмо́ — отосла́ть письмо́;
а. чытача́ да папярэ́дняга ну́мара часо́піса — отосла́ть чита́теля к предыду́щему но́меру журна́ла;
а. з до́му — отосла́ть (усла́ть) из до́ма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
відаво́чна
1. вводн. сл. вероя́тно, очеви́дно, по-ви́димому, по всей вероя́тности;
у шэсць гадзі́н я, в., бу́ду до́ма — в шесть часо́в я, вероя́тно (очеви́дно, по-ви́димому), бу́ду до́ма;
2. нареч., безл., в знач. сказ. я́вно, самоочеви́дно, заме́тно;
сёння ён в. супярэ́чыў сваі́м ране́йшым выка́званням — сего́дня он я́вно противоре́чил своим пре́жним выска́зываниям;
гэ́та было́ в., што яны́ ва ўсім падтры́млівалі нас — э́то было́ самоочеви́дно (заме́тно), что они́ во всём подде́рживали нас
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
круго́м
1. нареч. круго́м;
павярну́цца к. — поверну́ться круго́м;
аб’е́хаць к. — объе́хать круго́м;
абгарадзі́цца к. — огороди́ться круго́м;
2. нареч. (целиком) круго́м;
к. вінава́ты — круго́м винова́т;
3. предлог с род., обл. круго́м, вокру́г, о́коло;
абысці́ к. до́ма — обойти́ круго́м (вокру́г, о́коло) до́ма;
к. во́зера расце́ чаро́т — круго́м (вокру́г, о́коло) о́зера растёт камы́ш;
◊ к.! — воен. круго́м!;
к. ды наво́кала — вокру́г да о́коло;
абве́сці к. па́льца — обвести́ вокру́г па́льца;
к. шасна́ццаць — погов. круго́м шестна́дцать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́калі 1, безас. у знач. вык.
Няма калі, бракуе часу. Некалі сумаваць за работай. Барадулін. — Хутчэй, дачушка, а то мне некалі. Васілевіч. — Некалі мне цяпер ні сварыцца, ні мірыцца, — адказала [Волька] непрыязна, суха. — Працы хапае і дома, і ў калгасе... Ваданосаў.
•••
Некалі (няма калі) дыхнуць — надта заняты, перагружаны работай.
не́калі 2, прысл.
1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым. Кіраваўся Мікола да таго дома, дзе некалі сустракаўся з сакратаром абкома. Новікаў. Гэта быў стары, пашарпаны, некалі пафарбаваны ў бела-блакітны колер маршрутны маленькі аўтобус. Ракітны. Жылі некалі ў адным краі людзі ў згодзе ды ў ладзе. Якімовіч.
2. Калі-небудзь у будучым. Маці расказвае ўсё, што толькі ведае пра горад, у якім і сажа была ўсяго разы са тры; расказвае і ніколі не забудзе абнадзеіць: — Вось і ты некалі вырасцеш і паедзеш у горад. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́тив
1. предлог с род. су́праць, супро́ць, обл. про́ці (каго, чаго); (напротив) насу́праць, насупро́ць, обл. напро́ці;
про́тив его́ ожида́ний су́праць (супро́ць) яго́ спадзява́нняў;
он настро́ен про́тив меня́ ён настро́ены су́праць (супро́ць) мяне́;
лека́рство про́тив ревмати́зма ле́кі су́праць (супро́ць) рэўматы́зму;
рост проду́кции про́тив про́шлого го́да рост праду́кцыі су́праць (супро́ць) міну́лага го́да;
про́тив до́ма — сад насу́праць (насупро́ць) до́ма — сад;
про́тив ве́тра су́праць (супро́ць, насу́праць, насупро́ць) ве́тру;
2. в знач. сказ. су́праць, супро́ць;
кто про́тив? хто су́праць (супро́ць)?
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
непадалёку, прысл. і прыназ.
1. прысл. На нязначнай адлегласці; паблізу. Непадалёку, спрабуючы голас, азваўся салавей. Аляхновіч.
2. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «непадалёку» выражае прасторавыя адносіны: ужываецца для ўказання на прадмет ці месца, паблізу якіх хто‑, што‑н. знаходзіцца або што‑н. адбываецца. [Серж з бацькам] былі ўжо непадалёку свайго дома. Чорны. Непадалёку сцішаных Ашмян Загаласіла ўтрапёна дудка — Куды гучней, чым віленскі арган. Дукса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывалачы́ся, ‑лакуся, ‑лачэшся, ‑лачэцца; ‑лачомся, ‑лачацеся, ‑лакуцца; пр. прывалокся, ‑лаклася, ‑лося; заг. прывалачыся; зак.
Разм. Паволі, з цяжкасцю прыйсці куды‑н. [Сцяпан] неяк перасіліў знямогласць і прывалокся на работу. Гроднеў. — Апошнія два дні дома не была [Мар’янка]. Сёння толькі прывалаклася. Колас. // Зневаж. Прыйсці, з’явіцца (звычайна пра каго‑н. непажаданага). — Распранайся, — пачула маці голас сына і з непрыязнасцю падумала: «Напэўна, зноў прывалокся гэты Жора». Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрывыка́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак., да каго-чаго і з інф.
Прывыкнуць — пра ўсіх, многіх. Дзеці папрывыкалі да незнаёмых. □ — Спаць папрывыкалі доўга, — досыць строга прамовіў Марцін і кінуў погляд у той куток, дзе ляжалі ў пасцелях яго пляменніцы. Колас. Дзялендзік сварыўся, палохаў, што паліцыя можа спаліць усю вёску, калі знойдзе такі лісток у каго-небудзь дома. Але людзі да пагроз папрывыкалі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́куць, ‑і, ж.
Вугал, кут у хаце, дзе віселі абразы і стаяў стол, за які садзілі паважаных гасцей. Недзе было Міхалу дзецца, калі жанкі і дзяўчаты з песнямі і кветкамі хлынулі вечарам у хату і паставілі на покуць першы сноп жыта. Васілевіч. Вось і на гэты раз.. [Хлор] не заставіў сябе доўга чакаць і першым усеўся на покуці, як дома. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́ручні, ‑яў; адз. поручань, ‑чня, м.
1. Прут, брусок на трапах, пры дзвярах вагона і пад., за якія трымаюцца рукамі пры спуску, пад’ёме; парэнчы. Наташа схавалася ў пад’ездзе чужога дома і прытулілася да поручняў на лесвіцы. Гарбук.
2. Апора для рук у крэсле, калясцы і пад. [Андрыяну Цітавічу] нязвычна было ў сваім кабінеце сядзець з боку стала, не на сваім вышліфаваным крэсле з поручнямі. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)