Табала́ 1 ’натоўп, гурт’ (
Табала́ 2 ’пустамеля’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Verbum
анлайнавы слоўнікутрыма́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Трымаючы або падтрымліваючы, не даць упасці каму‑, чаму‑н.
2. Спыніць, прыпыніць рух каго‑н.; стрымаць.
3. Прымусіць застацца дзе‑н.; не адпусціць, затрымаць.
4. Стрымаць праяўленне якіх‑н. жаданняў, пачуццяў, учынкаў і пад.
5. Захаваць за сабой, не ўступіць каму‑н. іншаму.
6. Вылічыць, не выплаціць (якой‑н. сумы).
•••
утрыма́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
Забяспечыць сродкамі для існавання, пракарміць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мой
1. (
2.
◊ на маёй
мая́ ха́та з кра́ю — моя́ ха́та с кра́ю;
бо́жа м., бо́жухна м. — бог ты мой;
м. (твой, яго́, яе́ і г.д.) верх — мой (твой, его́, её и т.д.) верх;
на маё вы́йшла — вы́шло по-мо́ему;
на маё шча́сце — на моё сча́стье;
на маю́ ду́мку — на мой взгляд; по моему́ мне́нию;
на маі́м вяку́ — на моём веку́;
на маё го́ра, на маю́ бяду́ — на моё го́ре, на мою́ беду́;
язы́к м. — во́раг м. —
я не я, і кабы́ла не мая́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
таямні́ца, ‑ы,
1. Тое, што яшчэ не пазнана, не стала вядомым.
2. Тое, што наўмысна хаваецца ад іншых, трымаецца ў сакрэце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хілі́ць, хілю, хіліш, хіліць;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыйсці́
◊ п. ў галаву́ — прийти́ в го́лову;
п. з пакая́ннем — прийти́ с пови́нной;
п. па чыю́-не́будзь душу́ — прийти́ по чью́-л. ду́шу;
п. да ро́зуму — взя́ться за ум; призаду́маться;
канцы́ прыйшлі́ — коне́ц пришёл;
п. да
п. ў захапле́нне — прийти́ в восто́рг;
п. на ду́мку — прийти́ на мысль; взбрести́ на ум;
п. на (у) па́мяць — прийти́ на па́мять;
п. ў но́рму — прийти́ в но́рму;
п. ў сябе́ — прийти́ в себя́;
п. да ла́ду — прийти́ к согла́сию;
пры́йдзе ко́за да во́за —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
план, ‑а,
1. Чарцёж, які паказвае ў паменшаным выглядзе мясцовасць, прадмет, збудаванне і г. д. у гарызантальнай праекцыі.
2. Праграма заданняў і прац у гаспадарчай, культурнай і інш. галінах, якія павінны быць выкананы ў адпаведны тэрмін.
3. Праект, праграма якога‑н. дзеяння.
4. Парадак, паслядоўнасць, сістэма, кампазіцыя чаго‑н.
5. Месца, занятае асобай або прадметам у перспектыве, вызначанае паводле адлегласці яго ад назіральніка, ад камеры.
6. Галіна, сфера праяўлення чаго‑н.; спосаб разгляду чаго‑н.
7.
•••
[Ад лац. planum — плоскасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сце́рці, сатру, сатрэш, сатрэ; сатром, сатраце;
1. Тручы, зняць, счысціць што‑н. з паверхні; выцерці.
2. Трэннем, дотыкам пашкодзіць скуру або верхні пласт чаго‑н.
3. Тручы, раздрабніць, ператварыць у аднародную масу.
4. Трэннем апрацаваць (пра лён).
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарга́, ‑і,
1. Пэўны парадак, паслядоўнасць у адбыванні чаго‑н.
2. Чыё‑н. месца ў якой‑н. чарговасці, права каго‑н. дзейнічаць адпаведна чарговасці.
3. Група людзей, якія чакаюць атрымання чаго‑н. у парадку чарговасці і размяшчаюцца звычайна адзін за адным.
4. Пэўная колькасць патронаў, снарадаў, выпушчаная аўтаматычнай зброяй за адзін прыём.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асе́сці, асяду, асядзеш, асядзе;
1. Знізіцца, ушчыльніўшыся, зляжаўшыся.
2. Падаючы, апускаючыся, сесці на дно, прыстаць да чаго‑н.
3. Апусціцца на што‑н., сесці ад страты сілы, ад знямогі.
4. Перастаць лётаць, сесці на што‑н. (пра насякомых, птушак).
5. Перастаць пераязджаць з месца на месца, спыніцца на пастаянна.
6.
7. Страціць сілу, паслабець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)