Падскро́бак ’апошні сын або дачка’ (Шат., Сл. ПЗБ, Інстр. I), ’апошні снег’ (Інстр. I), падскрэ́біш ’малы хлеб з астаткаў цеста; апошні сын або дачка’, падскрэ́буш ’саскрэбенае цеста з дзяжы, што засталося на закваску’ (Сцяшк. Сл.), падскро́бка, падскрэ́бка, пыдскрэ́бка ’маленькая булка з астаткаў цеста’ (ТС). Да падскрабаць < скрабці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сы́паць несов., прям., перен. сы́пать;
с. жы́та ў мяшо́к — сы́пать рожь в мешо́к;
снег сы́пле — снег сы́плет;
ён шпа́рка сы́паў сло́вамі — он бы́стро сы́пал слова́ми;
сып скарэ́й дадо́му! — разг., фам. сыпь скоре́й (поскоре́е) домо́й!;
◊ с. бі́сер пе́рад сві́ннямі — мета́ть би́сер пе́ред сви́ньями;
с. соль на ра́ны — сы́пать соль на ра́ны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
драці́на, ‑ы, ж.
Разм. Кавалак дроту; адна асобная ніць дроту. Нажніцы спраўна перакусваюць драціны і.. яны ападаюць у снег. Брыль. Недзе блізка, амаль над самым вухам, нябачная ў цемры драціна звінела на ветры, як струна. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знябы́цца, ‑будуся, ‑будзешся, ‑будзецца; зак.
Разм. Змарыцца, змучыцца. Ян зусім знябыўся, ледзьве ходзіць. Чарнышэвіч. [Быстроў] стрымана, з насмешачкай, расказаў, як гадоў пяць назад, палюючы ў тайзе, так знябыўся, што зваліўся ў снег і ледзь не замёрз. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазако́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Паклаўшы ў якое‑н. паглыбленне, засыпаць зверху — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. [Цётка Хіма:] — Мы ведаем, як.. [хлеб] ухаваць, — у снег пазакопваем. Сабаленка.
2. Засыпаць, зараўнаваць усё, многае. Пазакопваць ямы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахаладне́ць, ‑ее; зак.
Стаць халодным, халаднейшым. Падзьмуў халодны вецер; у Сырніцы стала свежа, здалося, што і пад нагамі пахаладнела вада. Пташнікаў. // безас. Зрабіцца халадней. [Сіўцоў:] — Глядзі ты, неба ў хмарах, пахаладнела, як бы снег не пайшоў... Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды
1. союз соед. да, и;
дзень ды ноч — день да (и) ночь;
яны́ ішлі́ ўсё дале́й ды дале́й — они́ шли всё да́льше и да́льше;
2. союз присоед. да;
пайшо́ў снег, ды які́ яшчэ́ снег — пошёл снег, да како́й ещё снег;
3. союз противит. да, но; (после придаточного уступительного — ещё) а;
хо́ча, ды не мо́жа — хо́чет, да (но) не мо́жет;
хоць ён і разу́мны, ды я яго́ не люблю́ — хоть он и умён, а (но) я его́ не люблю́;
4. частица усил. да;
ды вы не бо́йцеся — да вы не бо́йтесь;
ды зрабі́це ж вы гэ́та! — да сде́лайте же вы э́то!;
◊ ды і то́лькі — да и то́лько
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тру́нкаць ‘паволі ісці’ (Сцяшк. МГ). Параўн. рус. дыял. труни́ть ‘ісці, трусіць’, тру́нка ‘трусца’, серб. тру́ни ‘мяце, сыпле (пра снег)’, фактычна ‘трусіцца’, што дазваляе Варбат (Исслед., 558) рэканструяваць прасл. *trúniti ‘брудзіць, церушыць’. Беларускі дзеяслоў мае, хутчэй за ўсё, імітатыўны характар, пра што сведчыць словаўтварэнне з суф. ‑к‑, характэрнае для гукапераймальных дзеясловаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́лкі 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які пры дотыку наносіць укол; калючы. Шарпае пад лёгкімі лапцікамі колкае і яшчэ поўнае соку іржышча. Гарэцкі. // перан. Які выклікае адчуванне, падобнае на адчуванне ўколу (пра вецер, снег, мароз, дождж і пад.). Часам падзьме вецер, і сухі колкі снег, як шрот, непрыемна б’е ў твар. Лупсякоў. Ударыў колкі і густы, Нібы іголкі, дождж. Броўка.
2. перан. З’едлівы, злосны. Раптам успомніліся.. колкія і пякучыя словы, якімі [цётка] не раз надзяляла Васіля. Кулакоўскі.
ко́лкі 2, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка колецца. Колкія дровы. Колкі цукар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абтапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
Абмяць нагамі, утаптаць што‑н. вакол чаго‑н. Абтаптаць сена на возе. □ Тата дастаў з кішэні брусочак падвастрыць сякеру, а мне загадаў абтаптаць каля сасны снег, каб лепей было падсякаць. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)