перава́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.
1. каго-што. Узважыць яшчэ раз.
П. груз перад здачай.
2. каго-што. Узважыць усё, многае або ўсіх, многіх.
П. усе мяшкі з мукой.
3. каго-што. Перасягнуць у вазе, перацягнуць.
Адна шаля вагаў пераважыла другую.
4. перан. Аказацца больш значным, важкім, перасіліць.
Дапытлівасць пераважыла страх.
|| незак. перава́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́сца, -ы, ж. (разм.).
1. Ліхаманка, малярыя.
2. перан. Ужыв. з адмоўным адценнем пры абазначэнні чаго-н. няпэўнага, невядомага і пад.
Якой трасцы яму трэба?
3. Ужыв. як лаянкавае слова.
Нічога ты там не знойдзеш.
Т.!
◊
Адна трасца (разм., незадав.) — усё роўна, без розніцы.
Трасца ў бок каму (разм., груб.) — пра пажаданне каму-н. чаго-н. дрэннага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пёнтра ’паверх’ (смарг., Сл. ПЗБ), пёптр ’тс’ (борай., Сцяшк. Сл.). З польск. piętro ’тс’ (Мацкевіч, там жа, 3. 514). Сюды ж пёптры ’некалькі адзежын, якія відаць адна з-пад другой’ (іўеў., Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Меге́ра, міге́ра ’злая, сварлівая жанчына’ (ТСБМ), ’старая, худая жанчына’ (Растарг.), ’пачвара’ (капыл., Жыв. сл.). Праз польск. мову з лац. Megaera — адна з фурый, багінь помсты і захавальніц маральных норм, якое са ст.-грэч. Μέγαιρα.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пу́дзік ’верабей’: пудзік прыляцеў, на галінку сеў (іўеў., Сл. рэг. лекс.). Адна з апісальных назваў вераб’я, відаць, ад пу́дкі ’палахлівы’, пу́дзіць ’палохаць’ (гл.), да словаўтварэння параўн. канапля́нік, прася́нік і пад. (Жыв. св., 40–41).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вуж, вужа́ (і радзей) ву́жа, м.
1. Адна з неядавітых змей сямейства паўзуноў.
2. у знач. прысл. ву́жам. Звіваючыся, выгінаючыся.
•••
Выкручвацца вужом гл. выкручвацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ладзіцца, ‑ладжуся, ‑ладзішся, ‑ладзіцца; зак.
Абл. Узяць напрамак, накіравацца. Каровы, не чуючы голасу Ігнася, адна за адной паднялі хвасты і выладзіліся на дарогу. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
байда́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
1. Памянш. да байдара; невялічкая байдара.
2. Спартыўная адна- або двухмесная лодка з закрытым верхам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывёліна, ‑ы, ж.
Тое, што і жывёла (у 1 знач.); адна асобная жывёла. Па дрэве шмыгнула нейкая новая жывёліна, крыху падобная да вавёркі. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клешчына́, ‑ы́; мн. кляшчы́ны (з ліч. 2, 3, 4 клешчыны́), кляшчы́н; ж.
Адна з дзвюх драўляных частак хамута, якія сцягваюцца пад шыяй каня супоняй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)