узро́ст, ‑у, М ‑сце, м.
Колькасць часу, гадоў, пражытых ад нараджэння, пачатку росту; перыяд, ступень у развіцці, росце чалавека, жывёлы, расліны. Ва ўзросце трох год. Людзі аднаго ўзросту. Дзіцячы ўзрост. Сталы ўзрост. □ [Шайдак:] — Мне ішоў тады пятнаццаты год. Узрост, ведаеце які: усё хочацца ведаць, усюды паспець. Жычка. За купамі аголеных кустоў мітусіліся хлапчукі школьнага ўзросту. Колас. Толькі на Палессі можна яшчэ любавацца дубамі, узрост якіх дасягае добрых шасці стагоддзяў. В. Вольскі.
•••
Бальзакаўскі ўзрост — узрост ад 30 да 40 год, уласцівы гераіням бальзакаўскіх раманаў, якія ў гэты перыяд захавалі свежасць і маладосць пачуццяў.
Выйсці з узросту гл. выйсці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́слі, -яў.
1. Кармушка для жывёлы ў выглядзе вузкай унізе скрынкі ці рашоткі, нахільна прымацаванай да сцяны.
2. Выхаваўчая ўстанова для самых маленькіх дзяцей, дзе яны знаходзяцца ў час працы бацькоў.
Дзіцячыя я.
Адвесці дзіця ў я.
|| прым. я́сельны, -ая, -ае.
Я. ўзрост (да трох гадоў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сямідзесяціпяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Працягласцю ў семдзесят пяць гадоў. // Які мае ўзрост у семдзесят пяць гадоў.
2. Які мае адносіны да сямідзесяціпяцігоддзя (у 2 знач.). Сямідзесяціпяцігадовы юбілей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўзунко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паўзунка (гл. паўзун у 1 знач.). Паўзунковы ўзрост. Паўзунковая група.
2. Спец. Забяспечаны паўзунком, паўзуном (у 2 знач.). Паўзунковы скрэпер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мале́нства, ‑а, н.
Дзіцячы ўзрост; дзяцінства. Шкада было расставацца з роднай школай, дзе ўсе хлопцы былі свае, знаёмыя з маленства. Чарнышэвіч. Маленства кут, бацькоўская старонка Былі відаць з любой далечыні... Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абязве́чыць ’знявечыць, скалечыць’ (БРС, Шат., Гарэц., Сцяшк. МГ, Бір. дыс.), абязвечыць (Нас.), обʼезвечить (КСТ), абязвечаны (Нас.) да прасл. věkъ, якое мела значэнне ’ўзрост’ і ’сіла’. Такім чынам, ‑без‑вечыць ’пазбаўляць сілы’, таксама як нявечыць і ўвечыць < ǫ (негацыйная частка) + věčiti (параўн. Покарны, 1128–1129; Унбегаун, La langue, 173). Гл. век.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
салі́дны, -ая, -ае.
1. Трывалы, надзейны, добра зроблены.
Салідная пабудова.
2. Грунтоўны, важны, глыбокі, сур’ёзны, прадстаўнічы.
Салідная фігура.
Салідная ўстанова.
Салідная адукацыя.
3. Пра ўзрост: не малады, сталы.
Жанчына саліднага ўзросту.
4. Значны па велічыні, памеры, сіле і пад.
Салідныя грошы.
5. Мажны, поўны (пра чалавека).
Саліднай камплекцыі.
|| наз. салі́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перало́мны, ‑ая, ‑ае.
Звязаны з пераломам, крутым паваротам у развіцці чаго‑н. Пераломны ўзрост. □ 1935 год мае права называцца пераломным у творчай біяграфіі Максіма Танка: ён завяршае вучнёўскі перыяд і адкрывае этап сталасці. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́сельны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ясляў (у 1 знач.). Ясельная агароджа.
2. Які мае адносіны да ясляў (у 2 знач.). Ясельная група. Ясельны ўзрост.
3. Які наведвае або можа наведваць дзіцячыя яслі. Ясельныя дзеці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
птушаня́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да птушаняці, птушанят. Птушанятны ўзрост.
2. у знач. наз. птушаня́тныя, ‑ых. Птушкі, у якіх птушаняты вылупліваюцца з яек бездапаможнымі і доўгі час знаходзяцца ў гняздзе, дзе іх абаграваюць і кормяць бацькі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)