прэсшпа́н, ‑у, м.

Спец. Шчыльна спрасаваны, глянцаваны кардон.

[Ням. Preßspan.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́ршань, -шня, мн. -шні, -шняў, м.

Рухомая дэталь, падоўжаная ці ў форме дыска, якая шчыльна рухаецца ўнутры цыліндра і нагнятае або выпампоўвае вадкасць, газ, пару.

|| прым. по́ршневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задра́іцца, ‑драіцца; зак.

Шчыльна, наглуха закрыцца (пра ілюмінатары, люкі і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закупо́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; зак.

Закрыцца шчыльна, наглуха.

Бутэлька закупорылася.

|| незак. закупо́рвацца, -аецца.

|| наз. закупо́рванне, -я, н. і закупо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

Закупорка вен.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ката́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Суквецце з патоўшчанай воссю, на якой шчыльна сядзяць кветкі; насенне.

К. кукурузы.

Катахі вярбы.

|| памянш. каташо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

|| прым. ката́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. Ціскам зменшыць аб’ём чаго-н., шчыльна злучыць што-н.

С. пружыну.

2. каго-што. Моцна ахапіць каго-, што-н.; здушыць.

С. у абдымках.

С. у чарзе.

3. Здушыць, сцясніць (горла, грудзі).

Спазмы сціснулі горла.

4. перан. Выклікаць адчуванне болю, цяжару (на душы, у сэрцы).

Боль сціснуў сэрца.

5. што. Шчыльна злучыўшы, прыціснуць адно да аднаго.

С. зубы.

|| незак. сціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сціска́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрасці́ць, зрашчу́, зро́сціш, зро́сціць; зро́шчаны; зак., што.

1. Лечачы, даць магчымасць зрасціся.

З. зламаную косць.

2. Злучыць вельмі шчыльна, звязаць (спец.).

З. канцы каната.

|| незак. зро́шчваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зро́шчванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

натапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.

1. Набрудзіць мокрымі нагамі; наслядзіць.

Н. на падлозе.

2. што і чаго. Уціскаючы, шчыльна злажыць, улажыць што-н.

Н. мяшок травы.

|| незак. нато́птваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маза́іка, -і, ДМа́іцы, ж.

Узор або малюнак з рознакаляровых кавалачкаў шкла, дрэва, мармуру і пад., шчыльна падагнаных адзін да аднаго.

Каляровая м.

М. жыцця (перан.).

|| прым. мазаі́чны, -ая, -ае.

Мазаічная карціна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Сні́чнашчыльна’ (Касп.), сні́шна ‘тс’ (Шымк. Собр.). Рус. смал. сни́шно ‘тс’. Мабыць, да сніца (гл.), аднак не выключана сувязь з снед, снет, сніт ‘лінія, па якой распілоўвалася дрэва’, гл., пра што сведчыць “спецыфічнае” смал. сни́дношчыльна’ (Бел.-рус. ізал., 59).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)