прэсшпа́н, ‑у, м.

Спец. Шчыльна спрасаваны, глянцаваны кардон.

[Ням. Preßspan.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́ршань, -шня, мн. -шні, -шняў, м.

Рухомая дэталь, падоўжаная ці ў форме дыска, якая шчыльна рухаецца ўнутры цыліндра і нагнятае або выпампоўвае вадкасць, газ, пару.

|| прым. по́ршневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задра́іцца, ‑драіцца; зак.

Шчыльна, наглуха закрыцца (пра ілюмінатары, люкі і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закупо́рыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; зак.

Закрыцца шчыльна, наглуха.

Бутэлька закупорылася.

|| незак. закупо́рвацца, -аецца.

|| наз. закупо́рванне, -я, н. і закупо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

Закупорка вен.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ката́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Суквецце з патоўшчанай воссю, на якой шчыльна сядзяць кветкі; насенне.

К. кукурузы.

Катахі вярбы.

|| памянш. каташо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

|| прым. ката́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. Ціскам зменшыць аб’ём чаго-н., шчыльна злучыць што-н.

С. пружыну.

2. каго-што. Моцна ахапіць каго-, што-н.; здушыць.

С. у абдымках.

С. у чарзе.

3. Здушыць, сцясніць (горла, грудзі).

Спазмы сціснулі горла.

4. перан. Выклікаць адчуванне болю, цяжару (на душы, у сэрцы).

Боль сціснуў сэрца.

5. што. Шчыльна злучыўшы, прыціснуць адно да аднаго.

С. зубы.

|| незак. сціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сціска́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

натапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.

1. Набрудзіць мокрымі нагамі; наслядзіць.

Н. на падлозе.

2. што і чаго. Уціскаючы, шчыльна злажыць, улажыць што-н.

Н. мяшок травы.

|| незак. нато́птваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маза́іка, -і, ДМа́іцы, ж.

Узор або малюнак з рознакаляровых кавалачкаў шкла, дрэва, мармуру і пад., шчыльна падагнаных адзін да аднаго.

Каляровая м.

М. жыцця (перан.).

|| прым. мазаі́чны, -ая, -ае.

Мазаічная карціна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрасці́ць, зрашчу́, зро́сціш, зро́сціць; зро́шчаны; зак., што.

1. Лечачы, даць магчымасць зрасціся.

З. зламаную косць.

2. Злучыць вельмі шчыльна, звязаць (спец.).

З. канцы каната.

|| незак. зро́шчваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зро́шчванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Сні́чнашчыльна’ (Касп.), сні́шна ‘тс’ (Шымк. Собр.). Рус. смал. сни́шно ‘тс’. Мабыць, да сніца (гл.), аднак не выключана сувязь з снед, снет, сніт ‘лінія, па якой распілоўвалася дрэва’, гл., пра што сведчыць “спецыфічнае” смал. сни́дношчыльна’ (Бел.-рус. ізал., 59).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)