Verbum

заму́жні, ‑яя, ‑яе.

1. Які мае адносіны да замужжа. Замужнія гады. Замужняе жыццё.

2. (‑яя). Якая знаходзіцца ў шлюбе, замужам. Замужняя дачка.

пазашлю́бны, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца, існуе і пад. не ў шлюбе. Пазашлюбная сувязь. □ Маці пазашлюбнага дзіцяці атрымлівае ад дзяржавы дапамогу на яго ўтрыманне. «Маладосць».

незаконнанаро́джаны, ‑ая, ‑ае.

Уст. Народжаны ад бацькоў, якія не былі ў афіцыйным шлюбе; пазашлюбны. Незаконнанароджанае дзіця. / у знач. наз. незаконнанаро́джаны, ‑ага, м.; незаконнанаро́джаная, ‑ай, ж. Манро, — гаворыцца ў .. [нарысе], — дзіця кахання, незаконнанароджаная. Новікаў.

засва́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго, за каго і без дап.

Разм. Дамовіцца аб шлюбе; сасватаць. — А ведаеш, Валя, ты жанчына прыгожая, і каб гэта раней, чэснае слова, я цябе засватаў бы. Лупсякоў.

за́мужам, прысл.; за кім і без дап.

У шлюбе, у стане замужняй (пра жанчыну). Сястра замужам за афіцэрам. □ — А ты, Насця, садзіся да свайго Януся, не саромейся, не першы год замужам! Ваданосаў.

•••

Ні дома, ні замужам гл. дома.

нежана́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае жонкі, не знаходзіцца ў шлюбе. За сталом у падлоўчага сядзеў памочнік начальніка раз’езда, пан Сухавараў, нежанаты, яшчэ малады хлопец, адзеты ў парадны мундзір. Колас.

2. у знач. наз. нежана́ты, ‑ага, м. Нежанаты мужчына; халасцяк.

заму́жжа, ‑а, н.

Уступленне жанчыны ў шлюб, знаходжанне ў шлюбе. [Маці] загадала неяк, што пакуль не вернецца Алесь, каб Марына і думаць пра замужжа не магла. Б. Стральцоў. За час свайго замужжа Ганна прывыкла таіцца, хаваць у душы і пакутны боль, і тугу, і надзеі. Мележ.

няве́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які парушае вернасць каму‑, чаму‑н.; здрадлівы. Сяброў няверных Там [на караблі] не можа быць І кволым там Няма чаго рабіць. Гілевіч. // Які парушае вернасць у каханні, у шлюбе. Хоць і зорачка — ды не вячэрняя, І каханачка — ды няверная. Багдановіч.

2. Недакладны ва ўспрыманні. Няверны слых.

3. у знач. наз. няве́рны, ‑ага, м.; няве́рная, ‑ай, ж. Уст. Той (тая), хто прыняў чужое веравызнанне.