адзі́ны, -ая, -ае.

1. Толькі адзін.

А. сын.

Адзіная радасць.

2. Цэлы, непадзельны, з’яднаны.

Адзінае цэлае.

А. парыў.

А. фронт.

3. Агульны для ўсіх, аднолькавы.

А. лёс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стоўпатварэ́нне, -я, н.

Неразбярыха, мітусня, бесталковы шум пры зборышчы народу; стоўпішча.

У хаце цэлае с.

◊

Вавілонскае стоўпатварэнне — паводле біблейскай легенды — няўдалая спроба пабудаваць у Вавілоне вежу да неба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уніве́рсум, ‑у, м.

Філасофскі тэрмін, які абазначае «усё існуючае», «сусвет як цэлае».

[Лац. universum — сусвет.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спла́віцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -віцца; зак.

1. Злучыцца шляхам плаўлення.

2. перан. Аб’яднацца ў непадзельнае цэлае; злучыцца.

Рэальнасць і ўспаміны сплавіліся ў адно.

|| незак. сплаўля́цца, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Кампанава́ць 1 ’складаць цэлае з асобных частак’ (ТСБМ). Відавочна, са ст.-польск. komponować ’выдумваць, складаць’, якое з лац. compōnere ’складаць у цэлае’ (Слаўскі, 2, 389).

Кампанава́ць 2 компонова́ті, ’быць у таварыскіх адносінах, вадзіць кампанію’ (ТСБМ; пін., З нар. сл.), кампанавацца ’сябраваць’ (іўеў., Сл. паўн.-зах.), да кампанія (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скампанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.

Скласці цэлае з асобных частак. Скампанаваць карціну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́нтэз, -у, м.

1. Абагульненне звестак у адзінае цэлае, здабытых у працэсе аналізу даследаваных з’яў.

2. Атрыманне складаных хімічных злучэнняў з больш простых (спец.).

С. бялкоў.

|| прым. сінтэты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інтэгра́цыя, ‑і, ж.

Кніжн. Аб’яднанне ў адно цэлае якіх‑н. частак. Эканамічная інтэграцыя сацыялістычных краін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касмало́гія, ‑і, ж.

Вучэнне пра Сусвет як пра адзінае цэлае. // Раздзел астраноміі, прысвечаны гэтаму вучэнню.

[Ад грэч. kósmos — Сусвет і lógos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэграва́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што.

1. Аб’яднаць (аб’ядноўваць) часткі чаго-н. у адно цэлае (спец.).

2. У матэматыцы: знайсці (знаходзіць) інтэграл дадзенай функцыі.

|| наз. інтэграва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)