вы́житьI
1. вы́жыць;
больно́й вы́жил хво́ры вы́жыў;
2. (пробыть некоторое время в тяжёлых условиях)
◊
вы́жить из
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́житьI
1. вы́жыць;
больно́й вы́жил хво́ры вы́жыў;
2. (пробыть некоторое время в тяжёлых условиях)
◊
вы́жить из
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сумасше́дший
1.
сумасше́дший дом вар’я́цкі дом;
сумасше́дший челове́к звар’яце́лы чалаве́к;
2.
3.
сумасше́дшие де́ньги шалёныя гро́шы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ум
1. ро́зум, -му
склад
здра́вый ум здаро́вы (разва́жны) ро́зум;
челове́к с умо́м чалаве́к з ро́зумам;
2. чаще
броже́ние в ума́х хвалява́нне грама́дскай ду́мкі;
направле́ние умо́в кіру́нак (грама́дскай) свядо́масці, грама́дскай ду́мкі;
настрое́ние умо́в настро́й грама́дскай ду́мкі (грама́дства, людзе́й);
3. (мыслитель) ро́зум, -му
лу́чшие умы́ челове́чества ле́пшыя ро́зумы чалаве́цтва;
све́тлый ум све́тлы ро́зум;
◊
без
бра́ться за ум бра́цца за ро́зум;
(быть) в уме́ мець ро́зум;
в уме́ ли ты? ці ма́еш ты ро́зум?;
в здра́вом уме́ и твёрдой па́мяти пры сваі́м ро́зуме і цвёрдай па́мяці;
вы́жить из
держа́ть в уме́ трыма́ць у галаве́, по́мніць;
из
за́дним умо́м кре́пок мо́цны за́днім ро́зумам;
коро́ткий ум каро́ткі ро́зум;
на ум наста́вить даве́сці да ро́зуму, вы́весці на пра́вільную даро́гу;
на уме́ (в уме́) наўме́, у ду́мках, у галаве́;
и в уме́ не́ было і наўме́ (і ў ду́мках, і ў галаве́) не было́;
и на ум нейдёт і ў галаву́ не ідзе́ (не ле́зе);
у него́ друго́е на уме́ у яго́ і́ншае наўме́ (у ду́мках, у галаве́);
у него́ что на уме́, то и на языке́ у яго́ што наўме́ (у галаве́), то́е і на языку́; ён што ду́мае, то́е і гаво́рыць;
не его́ (моего́, твоего́)
не в по́лном уме́ не ў по́ўным ро́зуме;
(не) в своём уме́ (не) пры сваі́м ро́зуме;
в уме́ (считать, прикинуть) у галаве́;
счёт в уме́ падлі́к у галаве́;
не выхо́дит из
от большо́го
повреди́ться в уме́ крану́цца з ро́зуму;
повреждённый в уме́ ненарма́льны, вар’я́т;
раски́нуть умо́м паварушы́ць мазга́мі;
с умо́м з ро́зумам;
свести́ с
сойти́ с
вы с
он (она́) себе́ на уме́ ён (яна́) хі́тры (хі́трая), яго́ (яе́) не ашука́еш;
ско́лько голо́в, сто́лько умо́в што галава́, то і ро́зум;
те́рять ум тра́ціць ро́зум;
ум за ра́зум захо́дит ро́зум за ро́зум захо́дзіць;
ум хорошо́, а два лу́чше адна́ галава́ до́бра, а дзве яшчэ́ лепш;
научи́ться уму́-ра́зуму навучы́цца ро́зуму;
уму́ непостижи́мо ро́зуму недасту́пна, ро́зум не мо́жа зне́сці, незразуме́ла;
уму́ помраче́ние про́ста дзі́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тро́нуцца 1 ‘звар’яцець’ у фразе: тро́нуцца з
Тро́нуцца 2 ‘пачацца (пра вайну)’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мя́ла
1. (для растирания пищевых продуктов) пест
2.
◊ ду́рань і м. зло́міць —
ні ў ко́ла, ні ў м. —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дурны́
1. (лишённый
2. (бестолковый, неразумный) глу́пый, дура́цкий;
3.
◊ д. як пень (як бара́н, як бот) — глуп как си́вый ме́рин;
~ны́я гро́шы — шальны́е де́ньги;
крыча́ць ~ны́м го́ласам — крича́ть благи́м ма́том;
~ны́я жа́рты — глу́пая шу́тка;
з ~но́га ро́зуму — от (с) большо́го
няма́ дурны́х! — нет дурако́в!;
на маю́ ~ну́ю галаву́ (дурны́ ро́зум) — по моему́ сла́бому разуме́нию...;
за ~но́й галаво́й нага́м неспако́й —
пашлі́ ~но́га, а за ім друго́га —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кіру́нак, -нку
1.
2. (поворот в положении, обстоятельствах) оборо́т;
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
помеша́ться
1. (сойти с
2. (на ком, на чём)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
направле́ние
1. (действие) накірава́нне, -ння
2. (линия движения, идейная устремлённость) кіру́нак, -нку
направле́ние
по направле́нию к… у кіру́нку да…;
дава́ть направле́ние дава́ць кіру́нак (напра́мак);
направле́ние враще́ния
3. (общественное течение, группировка) кіру́нак, -нку
4. (документ) накірава́нне, -ння
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́да
1.
2. (совместное обсуждение) сове́т
◊ ра́ды няма́: — а) сил нет; сла́ду нет; б) вы́хода нет;
ра́ды не даць: — а) не упра́виться, не сла́дить (с кем, чем); б)
ні да ра́ды ні да зва́ды — ни ры́ба ни мя́со; ни то ни сё;
ра́ду ра́дзіць — ду́му ду́мать, сове́т держа́ть;
дай ты ра́ды —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)