брушны́ брюшно́й;
○ б. тыф — мед. брюшно́й тиф
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сыпня́к, ‑у, м.
Разм. Сыпны тыф. — Сыпняк у яго [Кастуся], — сказаў .. [фельчар]. — Ён даўно ўжо хворы? Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваро́тны, -ая, -ае.
1. Які вядзе назад (пра шлях, дарогу).
З. шлях.
2. Які аднаўляецца, часам узнікае зноў.
З. тыф.
3. У граматыцы: які абазначае адносіны да суб’екта маўлення.
З. дзеяслоў.
○
Зваротны адрас — адрас адпраўшчыка пісьма, пасылкі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гаро́нчка, горо́нчка ’высокая тэмпература; тыф; грып’ (Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. gorączka ’тс’ (да gorący ’гарачы’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разео́ла, ‑ы, ж.
Спец. Невялікая яркачырвоная пляма на скуры, якая паяўляецца пры такіх інфекцыйных захворваннях як адзёр, краснуха, тыф, воспа і пад.
[Новалац. roseola, памянш. ад roseus — ружовы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́шасць, ‑і, ж.
Хвароба, эпідэмія. [Вярхоўскі:] Тыф! Між іншым, вашай дыктатуры варта было б падумаць, як ліквідаваць гэтую пошасць. Маўзон. // Напасць, насланнё. І так бывала не адзін раз праходзіла фашысцкая пошасць, а жыццё задушыць ёй так і не ўдалося. Няхай.
•••
Маравая пошасць — эпідэмія, якая выклікае вялікую смяротнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваро́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вядзе назад (пра шлях, дарогу). Увесь зваротны шлях абдумваў Барыс просьбу сясцёр і прапанову дырэкцыі волжскага прамысловага прадпрыемства. Лось.
2. Які паўтараецца, аднаўляецца (пра хваробу). Зваротны грып. Зваротны тыф.
3. Які трэба звярнуць, аддаць (пра грашовыя сродкі). Зваротная пазыка.
4. Які мае адносіны да суб’екта дзеяння. Зваротныя дзеясловы.
•••
Зваротны адрас гл. адрас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гара́чка ’гарачка’ (БРС, Сцяшк. МГ), ’тыф’ (Шат., Касп.). Рус. горя́чка, укр. гаря́чка, горя́чка, польск. gorączka чэш. horečka і г. д. (гл. Слаўскі, 1, 319). У аснове ляжыць стары слав. дзеепрыметнік *gorǫt‑, *goręt‑ (гл. гара́чы), ад якога суфіксам ‑ka быў утвораны адпаведны назоўнік (Слаўскі, там жа; там і аб праблематыцы, звязанай з польск. суфіксам ‑cz‑). Вельмі няпэўна Шанскі, 1, Г, 145, які гэту групу слоў лічыць звязанай з дзеясловам тыпу рус. горячи́ть (?!).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тыфо́зны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да тыфу. Тыфозная гарачка. // Які выклікае тыф. Тыфозны мікроб.
2. Хворы тыфам. [Наталля Пятроўна:] — Помню, як .. [Алёша] лядзяшкамі кідаў у мяне, калі я тыфозную маці ў бальніцу забірала. Шамякін. / у знач. наз. тыфо́зны, ‑ага, м.; тыфо́зная, ‑ай, ж. Па вагоне раптам прайшла чутка: «Не прымаюць! Няма куды. Горад перапоўнены тыфознымі!» «Полымя». // Прызначаны для хворых тыфам. Тыфознае аддзяленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваро́тны
1. (ведущий назад) обра́тный;
з. шлях — обра́тный путь;
2. (возвращающийся) возвра́тный;
3. грам. возвра́тный;
○ з. стан — возвра́тный зало́г;
з. а́драс — обра́тный а́дрес;
з. тыф — возвра́тный тиф
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)