подного́тная сущ., разг. паднаго́тная, -най ж.; (тайна) та́йна, -ны ж., таямні́ца, -цы ж.;
знать всю подного́тную де́ла ве́даць усю́ паднаго́тную спра́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крысо́, -а́, мн. кры́сы і (з ліч. 2, 3, 4) крысы́, кры́саў, н.
Ніжняя частка адзежыны, палавіны якой спераду расхінаюцца; пала.
К. пінжака.
◊
З-пад крыса (разм.) — тайна, незаконна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
утаі́ць, утаю́, уто́іш, уто́іць; уто́ены; зак., што.
1. Захаваць у тайне, скрыць ад іншых.
У. праўду.
2. Тайна прысвоіць.
У. чужыя грошы.
|| незак. уто́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. уто́йванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дане́сці², -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; зак.
1. Зрабіць службовае данясенне аб чым-н.
Разведка данесла камандаванню пра набліжэнне праціўніка.
2. на каго (што). Зрабіць данос; тайна паведаміць.
Нядобразычліўцы данеслі на яго.
|| незак. дано́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тайба́ ’трыманне ў тайне, тайна’, ’утойванне, хаванне’: тайба грошай (Нас.). Прамая паралель у сучасных славянскіх мовах толькі ў славен. дыял. tȃjba (гл. Фурлан у Бязлай, 4, 147), што можна разглядаць як сепаратную беларуска-славенскую ізаглосу. Параўн., аднак, ст.-слав. таибьна ’тайна’, таибьно ’таямнічы, таемны’, таибьникъ ’асоба, якая валодае тайнай, жрэц, святар’ (толькі ў Супрасльскім кодэксе), стараж.-рус. таиба ’тайна’. Непасрэдна да прасл. *tajьba (сінанімічнага *tajьna, гл. тайна), якое з’яўляецца вытворным з суфіксам ‑ьbа (аб ім, але без кантынуантаў *taj‑ гл. Слаўскі, SP, 1, 61–62) ад *tajь ’таямніца, тайна’, ’таямніча, скрытна’ (< *tajiti, гл. таіць). Гл. яшчэ Скок, 3, 434.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інко́гніта.
1. прысл. Тайна, хаваючы сваё імя.
Прыехаць і.
2. наз., нескл., н. Знаходжанне пад выдуманым імем.
Захоўваць і.
3. наз. нескл., м. і н. Асоба, якая скрывае сваё сапраўднае імя.
Зноў з’явіўся (з’явілася) учарашні (учарашняе) і.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падпо́лле, -я, н.
1. Памяшканне пад падлогай, падвал.
Засыпаць бульбу ў п.
2. Арганізацыя, грамадскія групы, якія дзейнічаюць тайна ад улад, а таксама сама дзейнасць у такіх арганізацыях, групах.
Рэвалюцыйнае п.
Ісці ў п.
|| прым. падпо́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазавуго́ллю, прысл.
За вугламі; тайна, хаваючыся. Шаптацца пазавуголлю. □ [Мікіта:] — Навошта сачыць вось так, тулячыся пазавуголлю, навошта заняцца за чалавекам, як на аблаве? Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абакра́сці, -кра́ду, -кра́дзеш, -кра́дзе; абакра́дзены і абкра́сці, -кра́ду, -кра́дзеш, -кра́дзе; абкра́дзены; зак., каго-што.
Тайна (без дазволу) забраць чужое, зрабіць пакражу.
А. краму.
|| незак. абкрада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абкра́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абкрада́нне, -я, н. і абкра́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шпарга́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж. (разм.).
1. Лісток паперы з запісамі, якім тайна карыстаецца нядобрасумленны навучэнец у час праверкі яго ведаў.
2. Паперка з тэкстам, загадзя падрыхтаваная для выступаючага.
Гаварыць па шпаргалцы.
|| прым. шпарга́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)